یادداشت، حمله به بگرام و یک پاسخ روشن به دروغ ترامپ - کولو

از سفر با تور پاتایا لذت ببرید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، صبح روز گذشته منابع خبری از وقوع یک انفجار قوی در نزدیکی پایگاه نظامیان آمریکایی در منطقه بگرام ولایت پروان افغانستان خبر دادند. انفجاری که پس از ساعتی تعیین شد حاصل از انتحار یک خودروی بمب گذاری شده افراد گروه طالبان و با هدف ورود سایر نظامیان این گروه به پایگاه بگرام و در نزدیکی یک کلینیک نیروهای خارجی به وقوع پیوسته است.

جدای از بحث طراحی و چگونگی اجرای این حمله در محیط کاملا امنیتی و محافظت شده بگرام و حتی بدون توجه به تلفات و خسارات ناشی از این حمله، آنچه مهم به نظر می رسد زمان و مکان وقوع آن است.

از لحاظ زمانی این حمله درست زمانی به وقوع پیوسته است که نمایندگان سیاسی گروه طالبان به رهبری ملاعبدالغنی برادر در دوحه پایتخت قطر در حال برگزاری مذاکرات مستقیم با زلمی خلیل زاد نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا برای صلح افغانستان بودند.

وقوع این حمله، هدف آن و زمان وقوع اش به شدت قابل اهمیت و آنالیز است که در این نوشتار به اختصار به آن پرداخته خواهد شد.

زلمی خلیل زاد تا پیش از توقف مذاکرات مستقیم میان آمریکا و طالبان توسط دونالد ترامپ، توانسته به روش های مختلف نمایندگان سیاسی طالبان را به این جمع بندی برساند که فضا برای امضای توافق صلح آماده است. بی شک دو طرف نیز برای امضا توافق در دور نهم مذاکرات آماده بودند که دو عملیات امیدها را ناامید کرد.

پس از سرانجام دور نهم مذاکرات و زمانی که خلیل زاد تقریبا با خیال آسوده به کابل سفر کرده و رایزنی با مقامات کابل برای تن دادن آنها به توافق صلح میان واشنگتن و طالبان به اتمام رسانده بود، در چند روز پیاپی حملاتی هدفمند علیه کاروان نظامیان آمریکایی و حتی سفارت آمریکا در کابل به وقوع پیوست که همین موضوع هم به بهانه ای برای ترامپ جهت توقف مذاکرات تبدیل شد.

مذاکرات مستقیم طالبان و آمریکا پس از آن متوقف شد اما خلیل زاد تمام کوشش خود را به کار بست تا مذاکرات را مجددا از سر گیرد.

او به کابل و اسلام آباد سفر کرد و در نهایت توانست موافقت رهبران کابل برای آزادی انس حقانی و تبادل وی با دو اسیر خارجی نزد طالبان را جلب کند و همین موضوع را بهانه ای برای شروع مذاکرات مجدد و مستقیم با طالبان قرار دهد.

او همچنین توانسته بود ترامپ و دستگاه سیاست خارجی آمریکا را قانع کند که به شروع مجدد مذاکرات راضی شوند که در نهایت این رخ داد و از حدود پنج روز پیش مذاکره مستقیم وی با ملاعبدالغنی برادر و تیم همراهش در دوحه از سر گرفته شد.

خلیل زاد و ترامپ این وعده را به رهبران کابل داده بودند که در این دور از مذاکرات دو موضوع عمده و اساسی را حل خواهند کرد: دخالت مستقیم دولت افغانستان در مذاکرات و اعمال آتش بس پیش از امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان.

گروه طالبان اما از همان زمان شروع مذاکرات بیان کرد که مذاکرات از همان جایی که متوقف شده از سر گرفته می گردد و موضوعات پیشین قابل بحث نیستند یعنی بحث آتش بس و مذاکرات بین الافغانی پیش از این صورت گرفته و نیازی به بحث مجدد بر سر آن ها نیست.

آمریکایی ها این بار کوشش کردند با استفاده از ابزار رسانه و تکنیک های عملیات روانی هم زمان با مذاکره بحث آتش بس را به نوعی به صورت نرم به خورد طالبان داده و نمایندگان این گروه را براساس عملیات گسترده رسانه ای که صورت گرفته برای تن دادن به آتش بس پیش از امضای توافق راضی نمایند.

ترامپ خود پبشگام و عمل نماینده نخست این عملیات روانی بود. او با سفر به پایگاه بگرام رسما بیان کرد که طالبان که پیش از این با موضوع آتش بس مخالف بودند تحت فشارهای آمریکا به آتش بس رضایت داده و به همین خاطر دور جدید مذاکرات با آن ها شروع می گردد.

در واقع ترامپ در حالتی پیروزمندانه بیان کرد یا به عبارتی با دروغ گفت که چون طالبان آتش بس را پذیرفته او هم راضی به شروع مجدد مذاکرات با این گروه شده است.

اعلام این موضوع از سوی رئیس جمهور آمریکا به هر حال آن را باورکردنی می کرد اما در پس پرده ترامپ به راحتی بحثی کذب، آن هم برای قانع کردن افکار عمومی مطرح کرده بود.

از سوی دیگر چندتن از رهبران گذشته طالبان که سال هاست از این گروه جدا شده و در کابل فعالیت سیاسی می نمایند این ماموریت را به عهده گرفته و رسانه های غربی در کنار آن ها حضور پیدا کرده و بیان کردند دو طرف بر سر موضوع آتش بش به توافق رسیده اند. سخنان این افراد در خصوص توافق آتش بس بلافاصله در صدر اخبار رسانه های غربی قرار می گرفت تا با یک پروپاگاندای رسانه ای آن را حتی برای طرف های مذاکره نیز باورپذیر نمایند.

همه این موارد در کنار هم باعث شده بود تا افکار عمومی نیز این موضوع را بپذیرد که کار تمام و آنچه ترامپ در خصوص آتش بس و مذاکرات بیان کرده بود در حال وقوع است اما حمله روز گذشته طالبان به پایگاه بگرام به کلی معادلات را بر هم زد.

اینکه افراد طالبان درست هم زمان با مذاکرات این حمله را انجام داده و هدف خود را پایگاه نیروهای آمریکایی قرار می دهند یک پیغام اساسی برای مذاکرات صلح دارد؛ آن پیغام این است که طالبان اگر مذاکره می نماید، معنای این مذاکره و یا حتی توافق، آتش بس نیست. گروه طالبان می توانست این عملیات را در جای دیگر و در مقابل اهداف دیگر از جمله نیروهای نظامی افغان انجام دهد اما انتخاب پایگاه بگرام به عنوان هدف حمله در واقع پیغام مهم دیگر است؛ آن پیغام این است که طالبان هدف اش در نهایت نیروهای خارجی است و اگر با آمریکا مذاکره می نماید این مذاکره به معنای آشتی هم نیست و به قول خودشان جهادشان در مقابل خارجی ها را ادامه خواهند داد.

طالبان در واقع با انجام این حمله در میانه مذاکرات مستقیم با آمریکا این پیغام را آشکارا بیان می نماید که مذاکراتش با آمریکا به معنای ایجاد خلل و شکاف در اهداف چند ساله گذشته این گروه در مبارزه با نیروهای خارجی نیست.

این دقیقا همان چیزی است که آمریکا به دنبال نتیجه برعکس آن از مذاکرات است؛ یعنی با مذاکره نشان دهد که طالبان با آمریکا آشتی کرده است و به بدنه میانی طالبان این پیغام را برساند که رهبران شما در نهایت از در دوستی با واشنگتن وارد شده و آنها را از ادامه مبارزه با خود دلسرد کند.

حمله طالبان به بگرام یک پیغام اساسی دیگر هم دارد؛ طالبان با انتخاب بگرام یعنی دقیقا محل آخرین سخنرانی ترامپ و اعلام رضایت طالبان به آتش بس در واقع پاسخی روشن به وی دادند که آنچه در سر می پروراند خیال بوده و آنچه به زبان آورده دروغ. حمله طالبان به بگرام به نظر تکلیف موضوع آتش بس را یک طرفه کرد و دروغ ترامپ در رابطه با رضایت طالبان به آتش بس پیش از توافق را عیان نمود.

یادداشت: سید حسام رضوی، کارشناس مسائل افغانستان

.