ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟

به گزارش کولو، ترام در واقع کوچکترین جزء یک کار چاپی می باشد که باعث ایجاد یک تصویر رنگی بسیار ظریف می گردد. به نقاط ریز که روی سطح فیلم لیتوگرافی و یا زینک چاپ می گردد که بسته به شدت آنها سایه روشن در تصویر ایجاد می گردد ترام می گویند. در واقع ترام کوچکترین واحد قابل شمارش تصویر است که می توان بر روی تصویر مشاهده نمود که معمولاً به شکل مربع می باشند که با بزرگی و کوچکی خود ایجاد سایه روشن می کنند.

ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟

جهت دریافت مشاوره خدمات قیمت طراحی کاتالوگ a3 از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

ترام عنصری حیاتی در انواع و اقسام چاپ محسوب می شود در واقع هر جا که قصد ثبت تصویر یا نوشته ای را به شکل رنگی یا تن های خاکستری دارید، وجود ترام الزامی است، تا همنشینی رنگ های اصلی CMYK به درستی کار خود را انجام دهند.

ترام در واقع کوچکترین جزء یک کار جایی است، به گونه ای که وجود آن باعث می شود که یک تصویر رنگی، لطافت و وضوح خود را به خوبی نمایان کند .

با تقسیم کردن یک نقطه از یک تصویر به نقاط کوچکتر می شود انواع درصدهای خاکستری از صفر تا صد را به دست آورد که صفر آن همان سفیدی کاغذ و صد آن رنگ مرکب می باشد. هرچه قدر میزان سفیدی کاغذ کمتر باشد یعنی نقاطی که مرکب روی آن ها است بیشتر باشد بیننده درصد خاکستری بیشتری را می بیند.

ترام چیست ؟

ترام عبارت از کوچکترین واحد قابل تمییز تصویر است که بتوان آن را برروی تصویر چاپ شده مشاهده نمود. ترام ها در چاپ همچون گره در تار و پود پارچه یا قالی موجب پدیدار شدن تصویر میگردند. به عبارت دیگر در یک تصویر سیاه و سفید، شبیه سازی و بازنمایی سایه روشن های خاکستری، با چاپ شماری از دات ها یا نقاط کوچک و عظیم انجام میگیرد. این نقاط کوچک با فواصل منظم دریک ساختار شبکهای چیده میشوند که به آن شبکه ترام یا ترام گفته میشود.

وقتی به وسیله یک ذره بین یک قطعه عکس و یک تصویر چاپ شده از نزدیک نگاه کنیم متوجه تفاوت در ساختار تصویر فتویی و یک کار چاپی خواهیم شد. در عکس فتویی ما هیچ وقت نقاط کوچک ثابل وضوح را که در کنار یکدیگر تصویر اصلی را تشکیل داده اند نخواهیم دید ولی بر عکس در یک تصویر چاپی متوجه نقاط کوچکی می شویم که با نظم خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و خاکستری های تیره و روشن را بوجود آورده است و در نهایت تصویر را تشکیل داده است، این نقاط کوچک را ترام می نامند.

تقریبا بهترین راه برای آنالیز نوع چاپ و مسائل احتمالی اثر چاپی، شناخت ترام می باشد و به همین جهت است که شناخت آن از چند جنبه قابل اهمیت است . شیوه انتقال تصویر در قسمت آماده سازی برای چاپ در بیشتر روشهای چاپی بر اساس عکاسی راسخ شده است، انتقال اطلاعات تصویری به شکل نقاط نورانی توسط لیزر بر روی فیلم یا زینک یا گراور انجام می شود. در بهترین حالتی که تا به حال پایدار مانده است، شیوه ای است که تصویر به شبکه نقاط کوچکی تبدیل می شود بصورتی که وقتی از فاصله دورتر (فاصله معمولی چشم با کتاب) به آن نگاه می کنیم، تقریبا متوجه آن نقاط(شبکه ترام) نمی شویم.

ترام عنصری حیاتی در انواع و اقسام چاپ محسوب می شود. در واقع هر جا که قصد ثبت تصویر یا نوشته ای را به شکل رنگی یا تن های خاکستری دارید، وجود ترام الزامی است. تا همنشینی رنگهای اصلی CMYK به درستی کار خود را انجام دهند. ترام در واقع کوچکترین جزء یک کار چاپی است، به گونه ای که وجود آن باعث می شود که یک تصویر رنگی، لطافت و وضوح خود را به خوبی نمایان کند.

انواع مدل های ترام کدام است؟

مدل های ترام :

AM : Ampletude Modulation ترام

FM : Frequency Modulation ترام

ترام (AM (Ampletude Modulation یا ترام متعارف (Conventional Screen) چیست؟

ترام (AM Ampletude Modulation) یا ترام متعارف (Conventional Screen) یک دسته از ترام که معمول بوده و زیر بنای چاپ به شیوه های مختلف محسوب می شود. ترام فوق دارای این خصوصیت است که فاصله مرکز ترام یا نقاط از هم یکی است و در جاهایی از تصاویر که کم رنگ تر دیده می شود، اندازه ترام تغییر کرده و کوچکتر می شود. بنابراین در یک تصویر تک رنگ که سایه روشن هایی نیز دارد، فاصله ترامها یا نقاط از هم یکی است و در جاهایی که تصویر تیره یا روشن تر می شود، اندازه ترام عظیمتر یا کوچکتر می شود.

در این نوع ترام که استفاده از آن رایج و متداول است، فاطله نقاط از هم یکسان است و تنها بر اساس ارزش رنگی ، تغییر اندازه می دهد. به علت وجود فواصل مساوی در این نوع ترام گذاری رنگ ها مختلف تصویر به زاویه های مختلف تقسیم می شود تا از پیچازی شدن آن چلوگیری کند.هر چند که این نوع ترام نسبت به مدل اف ام وضوح کمتری به تصویر میدهد ولی از طرفی راحتی و تقدم استفاده از آن در مراحل تهیه فیلم ، زینک و چاپ باعث شده که رواج زیادی داشته باشد.

وجود نقاط با ضخامت مساوی در اف ام باعث می شود این مدل ترام در فاصله تن های میانی زودتر دچار مشکل شود . مخصوصا به هنگام چاپ با کمی اختلاف تعادل بین آب و مرکب در این نواحی دچار به هم ریختگی می شود، از همین رو بهترین حالت می تواند ترکیبی از دو ترام اف ام و ای ام باشد که با هم پوشانی مسائل هر دو ، نتیجه بهتری بدست بیاید. در این الگو مناطق روشن(0-25) و (75-100) شبیه به الگوی اف ام خواهد بود و بین دو ناحیه در الگوی ای ام حل خواهد شد.

ترام اف ام FM : Frequency Modulation چیست؟

این نوع ترام بسیار ظریف تر از ترام های معمولی رایج می باشد و به همین ترتیب با ظرافت و رخ نمایی کمتر از ترام های رایج می تواند جزییات بهتری را در تصویر چاپی نشان بدهد. در حالی در این مدل ترام برای رنگ های مختلف زاویه ای به آن صورت که برای ترام های رایج در نظر می گیرند وجود ندارد و ترام گذاری بدون نظم و به صورت تصادفی و اتفاقی فقط با تغییر فاصله نقاط از هم بوجود می آید بدون آنکه اندازه نقاط تغییر کند. علاوه بر آن و بر همین اساس خطر بوجود آمدن پیچازی و رخ نمایی گل ترام را از بین می برد. افزون بر آن در این مدل ترام گذاری چنانچه مشکل بدی انطباق چند رنگ روی هم را داشته باشیم که در بعضی موارد گریز ناپذیر است، کار چاپی با مشکل کمتری روبرو خواهد شد. همه این معیار ها نشان میدهد پیشرفت تکنولوژی در آینده از پتانسیل خیلی بیشتر استفاده خواهد نمود.

نوع ترام گذاری ظریف تر در عین حال که وضوح اثر چاپی را بالا می برد، با حساسیت کمتر نسبت به جابجایی رنگ ها می تواند سرعت چاپ را بیشتر و همچنین مسائل فراوان تغییرات آب و هوا بر چاپ مرکب و کاغذ را بسیار کم کند. اما چیزی که استفاده از اف ام را بیشتر به چاپ دیجیتال و پلیت ستر محدود کرده همین ظرافت و نزدیک شدن نقاط در ناحیه تن های میانی است که با تغییرات کمی در شرایط انتقال مرکب ، چاپ با مشکل روبرو می شود.

انواع ترام ها از لحاظ شکل به چند دسته تقسیم می شود؟

الف - ترام منظم : فاصله بین نقط مساوی - اندازه نقاط متغیر است - نقاط هم شکل هستندب

ب - ترام غیر منظم 1 : فاصله بین نقاط مساوی نیست - نقاط یک اندازه هستند - نقاط هم شکل هستند.

پ - ترام غیر منظم 2 : فاصله بین نقاط مساوی نیست - اندازه آنها متغیر است - نقاط هم شکل هستند.

ت - ترام غیر منظم 3 : فاصله بین نقاط مساوی نیست - اندازه نقاط متغیر است - نقاط غیر هم شکل هستند

نقش ترام در چاپ چیست؟

موضوعی که در چاپ کمتر مورد توجه قرار می گیرد شکل ترام است، طراح، طرح را طراحی کرده و آن را به چاپخونه می دهد تا روی زینک چاپ کند و او فیلم و زینک مورد نظر خود را مورد آنالیز قرار داده و کنترل می نماید اما هیچ گاه به شکل ترام توجهی ندارد. باید به این موضوع توجه داشت که اشکال مختلف ترام، مصارف گوناگونی دارند و هر شکل آن برای شکل خاصی از چاپ قابل استفاده است. اشکال مختلف ترام مثل : بیضی ، لوزی ، دایره ، مربع و… هستند. در واقع این نکته بسیار مهمی است که طراح و ناظر چاپ باید به آن توجه داشته باشند. به طور مثال در چاپ افست از ترام مربع استفاده می شود زیرا این ترام واضح تر دیده می شود. اما ترام بیضی در چاپ تصاویر و نقاشی های چهره استفاده می شود که دارای ظرافت خاصی هستند و احتیاج به لطافت در محدوده midtone دارند.

شکل ترام Screen Shape چیست؟

احتمالا شکل ترام نکته ای است که کمتر به آن توجه می شود. طراحان، کار اسکن تصاویر خود را انجام داده و عکس را در طرح خود می گنجانند. کار نهایی را آماده کرده و به لیتوگرافی تحویل می دهند ممکن است فیلم و به دنبال آن زینک مورد نظر را نیز کنترل نمایند. اما تقریبا هیچگاه شکل ترام را برای لیتوگرافی تعیین نمی نمایند.

البته لیتوگرافان حرفه ای، می دانند که شکل ترام را بر اساس نوع چاپ و نوع کار چگونه انتخاب نمایند. اما این نکته ای است که طراحان و ناظران چاپ نیز بایستی از آن آگاهی داشته باشند. اشکال مختلف ترام با تنوع بسیار، مثلا دایره، بیضی،مربع، لوزی، لانه زنبوری، فانتزی و … وجود دارد.

اما همه آنها برای هر کار چاپی مناسب نیستند. در کار چاپ افست، معمولا از ترام مربع استفاده می شود، چرا که به دلایل بصری، این ترام واضح تر دیده می شود و در چاپ افست مناسبترین است.

أما ترام بیضی در محدوده Midtone لطافت و ظرافت خاصی به تصویر می دهد. بنابراین شاید مناسب باشد که برای چاپ تصاویر و چهره و نقاشی های ظریف از ترام بیضی استفاده کرد. ترامهای دیگر معمولا در چاپ هلیوگراور و … کاربرد دارد.

وقتی به ترام های چاپ افست روی زینک دقت کنید متوجه خواهید شد که در نقاط تیره، ترامها درشت تر شده و در نقاط روشن، ترام ریزتر است. اما در چاپ هلیوگراور اندازه ترامها در همه جای سیلندر هیلو یکی و تاریک و روشنی طرح با تغییر در میزان گودی ترامها ایجاد می شود. بنابراین در می یابیم که شکل تقرام در چاپ های گوناگون، متفاوت است

زاویه ترام Screen Angle چیست؟

در چاپ برای اینکه رنگها درست روی هم قرار گرفته و یک کار رنگی را درست نمایش دهند، بایستی ترام گذاری صورت گیرد، این ترامها بایستی در زوایای مختلفی نسبت به هم قرار گیرند. همانطور که می دانید یک کار رنگی با چهار رنگ CMYK در چاپ ساخته می شود اما چنانچه زاویه ترام هر چهار رنگ CMYK یکی باشد، آنچه که دیده می شود، از زیبایی کاملی برخوردار نیست درست به همین دلیل است که زوایای مختلف ترام ایجاد شده تا همنشینی رنگهای CMYK به درستی اجرا شده و چاپ زیبایی از یک کار به بار بنشیند.

از نظر بصری و بر اساس اعصاب بینایی زاویه 45 درجه کمترین دید و 90 یا صفر درجه بیشترین زاویه دید را به ما می دهد. مثلا لوزی به دلیل اینکه قطر های آن زاویه 90 درجه با هم می سازند نسبت به مربع که قطر های آن زاویه 45 درجه می سازند، بهتر و زودتر دیده می شود.

از طرف دیگر چنانچه اختلاف زاویه دو ترام مختلف کمتر از 30 درجه باشد، حالتی خاص در چاپ پدید می آید که به آن پیچازی می گویند در این شرایط لطافت کار رنگی از بین رفته و پیچش های متعددی در کار چاپی دیده می شود. بنابراین در اینجا بایستی این دو نکته را مد نظر داشت و بر اساس این اطلاعات باید زاویه ترام مناسب را به هر کدام از رنگهای CMYK اختصاص داد. بر اساس دانسیته های فوق زوایای ترام استاندارد برای چاپ افست و بسیاری از انواع دیگر چاپ به صورت C=15 M=75 Y=0 K=45 در نظر گرفته شده است. دقت در زاویه دادن به ترامها حائز اهمیت است.

رنگ مشکی یا K به دلیل اینکه بیشتر از همه رنگها قابل دیدن است در زاویه 45 درجه که کمتر به چشم می آید، قرار داده شده و رنگ زرد که کم رنگ ترین رنگ CMYK است در زاویه صفر یا 90 درجه که بیشتر به چشم می آید، قرار داده شده است. این نوع زاویه ترام باعث می شود که مسئله حداقل اختلاف زاویه دو ترام CMYK که 30 درجه است رعایت شده باشد.

تنها رنگ زرد است که با دو رنگ C و M اختلاف 15 درجه ای یعنی کمتر از 30 درجه دارد که البته به دلیل کم رنگ بودن رنگ زرد مسئله پیچازی پیش نمی آید. گاهی برای انواع دیگر چاپ زاویه ترامها را کمی تغییر می دهند تا حالت مناسب تری برای آن نوع چاپ ایجاد شود. مثلا در چاپ افست رول، گاهی به شکل C=75 M=45 Y=0 K=15 تغییر می نماید.

اکنون با دانستن این اطلاعات، به نکات جالب توجه دیگری دست می یابید. در یک کار چاپی 2 یا 3 رنگ که به شکل تفکیکی چاپ می شود، در انتخاب رنگها و زوایای ترام، دقت لازم را داشته باشید. مثلا از زینک زرد برای چاپ رنگ تیره به همراه رنگهای تیره دیگر استفاده نکنید. زیرا احتمال پیچازی وجود خواهد داشت. البته این مسئله در حالتی است که رنگهای تفکیکی در جایی با هم به شکل ترام ترکیب شوند و گرنه چنانچه در همه جای کار چاپی رنگها به شکل تفکیکی و مجزا چاپ گردند، اشکالی ایجاد نخواهد شد.

دقت ترام (Screen Ruling (Screen Resolution چیست؟

دقت ترام همان ریزی و درشتی ترام است که بر حسب خط در سانتی متر pcا یا خط بر اینچ بیان می شود lpi . هر چه pi| بیشتر باشد ترام ریزتر است یعنی تعداد خط بیشتری در یک اینچ جا می گیرد و هر چه pi| کمتر باشد ترام درشت تر است. کنترل و کار با ترامهای درشت تر، ساده تر است. اما جزئیات در چاپ با ترام های درشت تر دیده نمی شود. برای چاپهای مختلف، اندازه ترام متفاوت است. در چاپ افست معمولا از 150lpi تا 200lpi چاپ صورت می گیرد. اما میزان انتخاب اندازه ترام به موارد متعدد بستگی دارد. از جمله نوع ماشین چاپ، کاغذ مورد استفاده، مرکب چاپ و عوامل بسیار دیگر؛ بنابراین بالا رفتن lpi با وجود آنکه دقت کار را بیشتر می نماید اما گاهی به دلیل ناتوانی ماشین چاپ یا نوع کاغذ، دقت لازم انتقال نمی یابد. بنابراین انتخاب مناسب اندازه ترام، به کار چایی لطافت لازم را خواهد داد.

بسته به کار شما و نوع کاغذی که جهت چاپ استفاده می کنید و میزان جذب رنگ در آن، اندازه ترام متفاوت است. مثلا در چاپ سیلک اسکرین چون دقت کار پایین است و شیوه چاپ با وسایلی است که دقت زینک را ندارد، ترام جهت خروجی فیلم، درشت انتخاب می شود. مثلا 120lpi یا به عبارت دیگر 120 خط در اینچ.

تشخیص ترام و خصوصیات آن چگونه است؟

اکنون که با ترام و خصوصیات آن آشنا شدید کافی است یک ذره بین چاپ (لوپ) در اختیار گرفته و از دنیای ترام لذت ببرید. لوپ خود را روی یک کار چهار رنگ بگذارید. آنچه مشاهده می کنید یا یک سطح کامل پر از رنگ است که تن پلات می گویند یا اینکه از نقاط رنگی فراوانی تشکیل شده که با زوایای مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و بین آنها سفید است در چین شرایطی نقاط رنگی سایان، مژنتا، زرد و مشکی (CMYK) را خواهید دید و همین شرایط باعث ایجاد جلوه زیبای تصاویر می شود. در یک کار چهار رنگ ترام ها به گونه ای در کنار یکدیگر می نشینند که تشکیل یک گل را می دهند.

در بهترین حالت و صحیح ترین شرایط قرار گیری ترامها، این گل منظم و کامل است اما اگر در هر یک از رنگها جابجایی رخ دهد زیبایی و نظم گل از بین می رود. بنابراین چنانچه کاری را بعد از برش ملاحظه می کنید از شکل گل ترام می توان در خصوص کیلیت چاپ نظر داد. اکنون روشی را برای تشخیص درصد ترام با هم مرور می کنیم.

به حاشیه کناری یک سند چاپ شده دقت کنید، همانجایی که ترام رنگهای مختلف را قرار داده اید، وقتی که لوپ خود را روی این ترام ها حرکت می دهید به ترامی می رسید که شطرنجی کامل است.

دقت کنید که این شرایط ترام 50٪ را نشان می دهد. بنابراین چنانچه ترام رنگ بخصوصی را مشاهده کردید که از شرایط شطرنجی پرتر بود، درصد آن را با توجه به ٪50 (حالت شطرنجی) و اندازه ترام روی کار می توانید تشخیص دهید. هر چه بیشتر تمرین کنید دقت تشخیص شما بالا خواهد رفت. بنابراین، با قرار دادن لوپ روی هر قسمت کار با تفکیک چشمی رنگهای CMYK و آنالیز جداگانه آنها به راحتى، اما با تمرین زیاد می توانید در صد رنگهایی که در قسمتهای مختلف یک کار چهار رنگ چاپ شده است تشخیص داده و با کنترل گل ترام، کیفیت چاپ را آنالیز نمایید.

ترام نوع سوزن یا ترام عکس Frequency-Modulation چیست؟

نوع دیگری از ترام که اخیرا ابداع شده است به نام ترام سوزنی گفته می شود. این ترام بسیار دقیق تر از ترام AM است و جزئیات تصاویر را به خوبی نمایان می نماید. تفاوت عمده دو ترام AM و FM در این است که فاصله ترام ها در نوع AM یکی است، در حالی که ترام های نوع FM بسیار ریز بوده و فاصله آنها از هم متغییر است.

فرایند تکاملی صنعت چاپ از بدو پیدایش، همواره میل به دستیابی تن های پیوسته ای داشته است که امروزه آن را شبکه ترام می نامیم. احتیاجهای اولیه با استفاده از گراورهای چوبی و بعد از آن مسی و فولادی تامین می شد و اینکار توسط هنرمندان ماهر صورت می گرفت، به این ترتیب که آنها با استفاده از تکنسک های شخصی خود و مهارت دست، تن های متفاوت خاکستری را با هاشورزدن و نقطه زدن بر روی چوب یا فلز بوجود می آورند. مسائل ساخت این گراورها در فرایند تکاملی چاپ، نمی توانست جوابگوی سفارشات باشد تا اینکه عکاسی یا به عرصه حضور گذاشت. کمی بعد از پیدایش این تکنیک در سال 1852 میلادی رز ژوزف له مرسیه چاپگر فرانسوی با الحاق تکنیک عکاسی به شیوه چاپ لیتوگرافی، جهش جدیدی را در این زمینه بوجود می آورد. به این ترتیب که با عکاسی تصویر را بر روی سطح حساس شده سنگ آهک انتقال می داد.

در سال 1870 میلادی به همین ترتیب بر روی لوح های مسی و رویی حساس شده ثبت می شد تا اینکه بالاخره در سال 1881 جرج میسنباخ توانست تکنیکی را به واسطه عکاسی اختراع کند که طی آن تصویر عبور داده شده از یک شبکه شیشه ای به نقاط منظم کوچک و عظیم سیاه قابل چاپ تفکیک می شد. این تکنیک تا امروز اساس تفکیک رنگ و داشتن تن های متفاوت در یک رنگ بوده است. این راهکار خوب صنعتی برای این منظور بود که تصویر با داشتن خاکستری های متفاوت پس از عبور از شبکه تبدیل به نقاط متمرکز کوچکی شود که در مراحلچاپ براحتی با عکاسی قابل انتقال باشد و با درجات متفاوتی از ظرافت برای چاپ گوناگون مورد استفاده قرار گیرد. در یکی در دهه گذشته این شیوه تفکی(قبل ورود ایمیج سترها) بسیار رایج بود، ولی اساس تفکیک در ایمیج سترها نیز بدین ترتیب است فقط بجای واسطه شبکه شیشه ای، لیزر و کامپیوتر کار تفکیک تصویر به نقاط را انجام می دهد.

مفهوم ترام گذاری تصاویر چیست؟

ترام در کلیه روشهای شناخته شده چاپ مانند لترپرس و افست مورد استفاده میباشد. چاپ گراوور در این زمینه استثناست. شیوه های ترامگذاری بمنظور خلق درجه بندی های بصری مرتبط با فام رنگ(تبدیل تدریجی یک رنگ به رنگ دیگر) مورد استفاده قرارمیگیرند. مقادیر خاکستری با نقاطی که دارای اندازه های متفاوت بوده واز یک چیدمان منظم برخوردارند، ایجاد گشته و از این فرآیند ترام ایجاد میشود. چشم انسان شدت بازتابشهای مختلف را با یکدیگرترکیب مینماید که نتیجه آن ایجاد یک فام خاکستری یا هافتون درجه بندی شده است.

کاربرد ترام چیست؟

ترام معمولا مربع شکل است و با عظیمی و کوچکی خود ایجاد سایه وروشن مینماید. اگریک تصویرترام دار چاپ شده دریک نشریه را با ذره بین مخصوص چاپ (لوپ) مشاهده کنید، خواهید دید که هرتصویر به صورت مجموعه نقطه هایی است که دربخشهای تاریکترتصویر، نقطه ها درشت تر و به هم نزدیکتر و در بخشهای روشن تصویرنقطه ها ریزتر و فاصله آنها از یکدیگر زیادتراست.

ترام خطوط (Screen Ruling) چیست؟

دریک ترام گذاری متداول با فواصل متغیرنقاط، فاصله بین یک میانگاه تا میانگاه بعدی نقاط هافتون همواره یکسان است. خطوط ترام بیانگر تعداد نقاط هافتون موجود در هر خط از یک میانگاه به میانگاه بعدی بر مبنای یک واحد طول است. برای مثال

Lcm = خط بر سانتی متر

Lpi = خط بر اینچ

هرقدر میزان نقاط هافتون در یک واحد طول بیشتر باشد، ترام ظریف تر و ریزتری به دست خواهد آمد

تاثیرگذاری ترام چگونه است؟

تاثیری که ترام از لحاظ بصری (بینایی) درتصاویر چاپی ایجاد میکند را به طور ساده میتوان با مبحث سایه و نیم سایه در فیزیک تطبیق داد.

رنگهای نیم سایه (هافتن Halftone) در چاپ معمولاً به صورت شبک های از نقاط(ترام) در اندازه های مختلف تشکیل شده اند.

این نقاط با اندازه های مختلف خود، ایجاد سایه روشن کرده و دامنهای از رنگهای خاکستری را به وجود میآورند. هرگاه این دامنه فاقد تنوع خاکستری باشد و تنها از سفید و مشکی تشکیل شود تصویر دارای حداکثر کنتراست خواهد بود و تنها شامل ترامهای 100 مشکی می باشد که کوچکی و عظیمی آن تصویر را ایجاد می نماید

ارتباط خطوط ترام با ورق چایی چگونه است؟

خطوط ترام که به آن فراوانی یا نوسان ترام هم میگویند، میزان ظرافت و ریزی ترام را در زمان پردازش اطلاعات تصویر، تعیین میسازد. انتخاب نوع خطوط ترام به فرایند چاپ موردنظرو سطح بستر چاپ شونده یا ورق چاپی بستگی دارد.

ورق چاپی با سطح زبرو خشن به خطوط ترام کمتر)حدود 45 خط بر سانتی متر) و- ورق چاپی با سطح ظریف و با کیفیت به ترام بیشتر (حدود 65 خط بر سانتی متر) احتیاج دارد.

ترام های عظیم برای کاغذهای با کیفیت پایین (سطح خشن) مانند کاغذ روزنامه مورد استفاده قرار میگیرد و ترامهای ظریف برای کاغذهای با کیفیت بالا (کاغذهای ً مورد استفاده در کارهای هنری) استفاده میشود. معمولا برای کاغذهای با کیفیت ومناسب برای کارهای هنری از شبکه یا بافت ترامی معادل 60 تا 70 خطبر سانتی متر استفاده میکنیم، برای ماشینهای چاپ مدرن حتی چاپ ترامهای با شبکه یا بافت ظریفترنیزمشکلی را ایجاد نمی نماید.

پس هر چه تعداد خطوط ترام زیادتر باشد ترام ریزتر و برعکس هر چه تعداد خطوط ترام کمتر باشد ترام درشت تر است. تعداد خطوط سیاه ترام های معمولی بین 20 تا 80 در سانتی متر است . ًدر چاپخانه انتخاب ترام بر حسب کاغذ مطابق معمولا جدول است.

درموردترام باید به نکات مختلفی اشاره شود که شناخت آنها در فرایند کار بسیار موثراست.

درصد ترام چیست؟

دریک تصویرترامه، نقطه های ترام با شکل و اندازه های متفاوت شکل میگیرد . همین امر باعث ایجاد روشنی و تیرگی در تصویرمیشود. در قسمتهای روشن تصویر، ترامریزتروفاصلهها بیشتراست امادرقسمتهای تیره، نقطه های ترام رشد کرده ودرصد سیاهی افزایش مییابد. پس میتوان گفت که درصد ترام به میزان سیاهی در هر قسمت از تصویر بستگی دارد.

اندازه ترام چیست؟

برای تصویرهای مختلف، بنابرروش چاپ ونوع کاغذ، از ترامهای مختلف استفاده میشود. این امربه تعـداد خطهای تـرام در سانتیمتریا اینچ بستگی دارد و در کیفیت و وضوح کار چاپی تأثیرگذار است .

طبیعی است که هرقدرتعداد خطهای ترام در یک سانتیمتر یا اینچ بیشتر شود، تصویراز ظرافت ودقت بالاتری برخوردار خواهد شد. کیفیت کاغذهای چاپی نیز درانتخاب ترام نقش دارد که به آن اشاره خواهد شد.

زاویه ترام چیست؟

کلیه ترام گذارهای متداول و متقارن از یک ساختار منظم و با قاعده پیروی مینمایند. هنگامی که دو تصویر ترامداربرروی یکدیگر چاپ شده و زاویه ترام آنها یک روی هم خوردگی ایده آل نداشته باشد، میتواند موجب ایجاد پدیدهای بنام پیچازی شدگی شود. بنابراین در چاپ چهاررنگ و استفاده از فناوریهای ترامگذاری متداول، باید برای جلوگیری ازایجادپدیده پیچازی شدگی،هر یک ازرنگهای مجزا درزاویه تعیینی نسبت به رنگ بعدی قرار گیرند. پیچازی شدگی = ایجاد الگوی مختل

حداقل زاویه قابل توجه = 45 درجه، قابل استفاده در یک فرآیند ترامگذاری استاندارد برای چاپ های هافتون تک رنگ و در رنگ کلیدی تصویر

شرایط استاندارد زاویه ترام = صفر درجه، 15 درجه، 45 درجه و 75 درجه،در حالیکه زرد همواره دریک زاویه صفر درجه قرار میگیرد.

اختلاف 30 درجه بین زوایای ترام امری عادی است .ازآنجا که سه زاویه 30 درجه یک زاویه 90 درجه میسازد، ازاینرو رنگ چهارم بر روی یکی از زوایای موجود فعلی قرارمیگیرد. ازآنجا که رنگ زرد اختلاف رنگی اندکی با کاغذ سفید ورنگ های دیگردارد، ترفند خاصی درموردنحوه قرارگیری آن بکارمیرود. بدین معنی که زرد با یک زاویه 15 درجه به نسبت مژنتا و سایان در زاویه 90 درجه قرار داده میشود.

فناوری خروجی ترام

سیستمهای لیزری بکار گرفته شده در خروجی های دیجیتال امکان انتقال اطلاعات موجود در صفحات چاپی ً برروی پلیت چاپی را با دیجیتال برروی فیلم یا مستقیما بهره گیری از یک پردازشگر نقطهای تصویر (RIP) را دارند. کوچکترین واحد قابل بازنمایی یا قابل عرضه یک سیستم خروجی فیلم یا پلیت، پیکسل آن خروجی یا نقطه (Dot) نامیده میشود. اندازهی نقطه یا دات به رزولوشن یا توان ریزنگاری (ظرافت و ریزی بازده تولیدی) آن سیستم خروجی بستگی دارد. (

با فرآیند نگاشتی که ریزنگاری آن معادل 100 خط بر سانتیمتر باشد، یکناحیه 16 × 16 سلولی با دامنه صفرتا 100٪ برای هرنقطه ایجاد میشو د. بنابراین امکان ایجاد یکناحیه 256 سلولی برای هرنقطه وجود داشته که ازنظربصری برای چشم انسان کافی است. تحت چنین شرایطی یک سیستم خروجی برای روشن و خاموش نمودن شعاع لیزربرای کلیه نقاطی که درناحیه ای به مساحت یک سانتی مترمربع قرار گرفته اند،در کل به 0/921 میکرون انرژی احتیاج خواهد داشت .رزولوشن یا قدرت ریزنگاری یک سیستم خروجی برمبنای نقطه بر اینچیا dpi محاسبه میشود. برای خطوط ترام یمعادل 60 خط بر سانتیمتر،طول لبه های یک نقطه ترام برابراست با 1÷60=0/01666cm⇒0/166mm

در صورتی که رزولوشن یک سیستم خروجی برابربا 2500نقطه براینچ باشد ،خطوط ترام بوجود آمده در یک چاپ 60 خط بر سانتیمتری برابراست با تعداد محتمل سطوح مقادیر سایهروشن ومساوی است با شکل نقاط و ترامها (داتها) . داتها میتوانند به شکل گوناگون و نقاط تماس متفاوت وجود داشته باشند

فناوری ترام گذاری چگونه است؟

ترام گذاری به معنای تبدیل هریک ازرنگهای تفکیکی به عوامل قابل چاپ و دو دویی است. دریک ترکیب رنگی متداول، واکنشهای افزایشی و کاهشی، هردو، به چشم انسان میرسند. مقادیر سایه روشن میتوانند با استفاده از نقاط هافتون (نیم سایه / نقطه سایه) موجود در نقاط متغییر تصویر، بازنمایی شوند. کاغذ سفید موجب بازتابش کامل شعاع های نور محیطی میشود، در نتیجه، نقاط هافتون بر حسب اندازه های متفاوت خود موجب جذب کم یا زیاد نورمیشوند. مغزانسان به وسیله چشم، نقاط چاپ شده تعداد سطوح خاکستریروی کاغذ را بهنقاط مجزادرنظرنمیگیرد، بلکهآنهارا به عنوان یک مقدار روشنایی بازتابیده میبیند

شیوه های ترام گذاری به منظورخلق درجه بندیهای بصری مرتبط با فام رنگ (تبدیل تدریجی یک رنگ به رنگ دیگر) مورد استفاده قرارمیگیرند. مقادیر خاکستری با نقاطی دارای اندازه های متفاوت و برخوردار از یک چیدمان منظم به وجود می آید و از این فرآیند ترام ایجاد میشود. چشم انسان شدت بازتابشهای مختلف را با یکدیگرترکیب میکند که نتیجه آن ایجاد یک فام خاکستری یا هافتون درجه بندی شده است.

ترام گذاری متداول به چه صورت انجام می شود؟

به منظور چیدمان نقاط چاپی برای دستیابی به همنشینی نقاط وایجادرنگهای ترکیبی، از سیستمهای نرم افزاری ترامگذاری استفاده میشود. در ادامه به روشهای رایج و متداول ترامگذاری میپردازیم:

ترام گـذاری بـه تناسـب انـدازه نقاط (AM)

دریک ترامگذاری متداول وهندسی، چیدمان نقاط هافتون مرتبط با رنگ های تشکیل دهنده کار در زوایای تعیینی صورت می گیرد. این زوایا موجب تشکیل گل ترام های قابل رویت میگردند.

ترام گـذاری به تناسـب فراوانی نقاط (FM)

در فناوری ترامگذاری FM نه از گروه زاویه ها خبری هست و نه از الگوهای هم شکل به منظور توزیع رنگها در این ترام گذاری، چیدمان نقاط هافتون به صورت تصادفی انجام میگیرد. به همین دلیل نیز به این نوع ترامگذاری، ترام گذاری منظم شده بر حسب بسامد یا فرکانس نیز میگویند. اندازه همه نقاط یکسان است. شرایط و محل آنها متفاوت است.

معرفی انواع تصاویر گرافیکی به منظور کاربرد هر چه بهتر نرم افزارهای گرافیکی ضرورت دارد قبل از توضیح کاربرد آنها ابتدا به معرفی انواع تصاویر گرافیکی بپردازیم

تصویر خطی :

به تصاویر گرافیکی سیاه و سفید بدون سایه که به صورت خطی باشد، لاین آرت یا تصویر خطی میگویند. همان طور که اشاره شده است، این تصویرها اعم از سیاه و 1 سفید و یا رنگی دارای بیشترین فاصله ما بین سیاهی و سفیدی هستند .

تصویر نیم سایه :

به تصاویر ایجاد شده به وسیله نقاطی با اندازه های مختلف که باعث ایجاد سایه های پیوسته میشود نیم سایه میگویند. این نقاط تنها به وسیله لوپ، در تصاویر، قابل رؤیت میباشند.

به این گونه تصویرهای ترامه یا ترام دار میگوییم که درکارهای چاپی کاربرد بسیار دارد. ـ

کتاب ترامه تک رنگ:کتاب ترامهی تک رنگ عبارت از کتابی است که در چاپ آن فقط از یک رنگ استفاده شده و تصاویر آن شامل دامنه ای از ترام های آن رنگ می باشند. بنابراین تصویر دارای تن های مختلف از شکل سفید تا مشکی خواهد بود. صفحه های ترامه تکرنگ که تلفیقی از متن و تصویر ترامه در کنار یکدیگر می باشند این مجموعه را تشکیل میدهند و در بخش صفحه بندی، با توجه به نوع دستگاه چاپی که مورداستفاده قرارمیگیرد، فرم بندی همانند کتاب خطی صورت میپذیرد.

تصویر سایه پیوسته تصویرهایی نظیر نقاشی های آبرنگ که در آن سایه های رنگی بین طیفهای تاریک و روشن، بدون تقسیم به نقاط ریز، به صورت پیوسته تغییر میکند به تصاویر سایه پیوسته مشهورند. این در حالی است که تصاویر ترامه ازتعداد زیادی نقاط ریز و تصاویر خطی ازتعداد زیادی خطوط پرتشکیل شده اند

کنتراسـت (تضـاد رنگـی): هر گاه یکتصویر دارای حداکثراختلاف بین سیاهو سفید باشد دارای بالاترین تضاد رنگی است. البته تصویرهای ترام دار را نیز میتوان با کنتراست های متفاوت به وجودآورد. درواقع هرقدرفاصله تیره ترین تا روشن ترین قسمت های یک تصویر بیشتر باشد، از کنتراست بالاتری برخوردار خواهد بود.

اشکالات ترام کدام است؟

چاقی ترام DotGain

در مرحله نور دادن لوح چاپی در قید کپی و انتقال دانه های ترام از فیلم به لوح، اندازه دانه های ترام می تواند تغییر کند و حتی شکل ترام عوض شود،این پدیده که به چاقی ترام یا تقویت ترام معروف است باعث پایین آمدن کیفیت کار چاپی میشود. برای به حداقل رساندن ضریب تقویت ترام (بهترین ضریب تقویت ترام یک است) در مرحلهی تهیه لوح چاپی باید به میزان و زمان نوردهی و همچنین استفاده صحیح از داروی ظهور پلیت دقت شود.

در مرحله چاپ و در زمان انتقال ترام ها از لوح به لاستیک چاپ و از لاستیک چاپ به کاغذ نیز پدیده چاقی یا تقویت ترام وجود دارد که برای به حداقل رساندن این اثر ضروری است نسبت به تنظیم فشار سیلندرهای ماشین چاپ و میزان مرکب دهی اقدام شود.

انتخاب مناسب اندازه ترامها در مرحله ترام گذاری نیز با توجه به نوع کاغذ چاپ در کاستن از اثر تقویت ترام مؤثراست.

با ریزتر و فشرده تر بودن تجمع ترام ها، امکان چاپ آنها بر روی کاغذهای تحریر و عادی کمتر شده و ضروری استفاده. است از کاغذهای مرغوب تر پوششدار استفاده شود زیرا ضریب تقویت ترام در کاغذهای عادی بیشتر است و با چاپ شدن ترامهای ظریف در این کاغذها ً عملا دانهبندی ترامها به هم خورده و کیفیت چاپ پایین می - آید. در این گونه موارد نیز از اصطلاح چرک شدن کار چاپی استفاده میشود.در عمل همواره پدیدهی تقویت ترام وجود دارد و باید سعی در به حداقل رساندن آن شود

امروزه میتوان با بهره گیری از خروجی های رایانها (فیلم نگار و پلیت ستر) علاوه بر ترام گرد عادی، ترام بیضی شکل نیز به دست آورد که با دانه بندی مناسب تا حدی از اثر چاقی یا تقویت ترام میکاهد.

چاقی ترام یعنی عظیم شدن نقاط ترام از حدی که باید باشد. یعنی 30درصد بشود 35درصد. چاقی ترام قابل جبران است ولی قابل پیشگیری نیست.

از عوامل چاقی ترام :

- مرکب رسانی کم یا زیاد

- نوع ورق چاپی

- مونتاژ نامناسب

- فشار 4 نورد روی پلیت

- خود پلیت

- لاستیک

لاغری ترام DotLess چیست؟

ترام ضعیف نمیشود بلکه این پلیت است که ضعیف میشود و این ضعیف شدن پلیت باعث ضعیف شدن ترام میشود. که Sharpening هم گفته میشود.

کشیدگی ترام Slurring چیست؟

ترام به شکل بیضی دراز میشود. اگر به شکل عمودی دراز شود کشیدگی عمودی و اگر به شکل افقی دراز شود کشیدگی افقی میگویند.

از عوامل کشیدگی:

- تراز نبودن لاستیک

- فیلر نبودن سرپنجه ها

- رطوبت هوا

دوتایی شدن Doubling چیست؟

شل بستن لاستیک باعث دوتایی شدن ترام میشود و نقاط ترام دوبار روی کاغذ میخورد

سایه آوردن Ghosting چیست؟

ترام روی لاستیک مانده باشد. اگر ماشین تنظیم باشد چاپ بعدی سر جای خودش میخورد در غیر اینصورت با جابجایی چاپ سایه میزند

لجنی شدن Mottling چیست؟

یعنی جایی از کار مرکب بور و در جایی از کار مرکب زنده است که به این حالت ابر و بادی هم میگویند.

منبع: مجله چاپخونه
انتشار: 8 دی 1399 بروزرسانی: 7 اردیبهشت 1400 گردآورنده: kulu.ir شناسه مطلب: 1349

به "ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟" امتیاز دهید

4 کاربر به "ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟" امتیاز داده اند | 3 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "ترام در چاپ چیست و انواع آن کدام است ؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید