دهه هشتادی ها پشت دوربین - کولو

با ما همراه باشید و درباره وبلاگ عصر نو بیشتر بدانید.

کاتینو به منظور جذب و تربیت کارگاهی نیروهای فیلمساز جوان که عموما متولد اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 هستند برگزار شده، قرار است خلأ تربیت آکادمیک فیلمساز را مرتفع کند و با پیوست کردن کارگردانی یک فیلم کوتاه از طریق هنرجویان در انتهای دوره آموزشی، به نوعی یک دوره کامل آموزشی- عملی باشد که در انتهای آن تعداد محدود هنرجویان با کمک مربیان خود (که جزو نویسندگان و کارگردانان جوان تلویزیون و سینمای ایران هستند) نخستین حضور نیمه حرفه ای شان را پشت دوربین تجربه کنند. آنچه در ادامه می خوانید گفت و گوی ما با محمد جواد موحد، مدیر باشگاه فیلم سوره درباره جزئیات این دوره آموزشی است.

باشگاه فیلم سوره به نام یکی از مراکز تربیت فیلمساز شناخته شده اما برگزاری یک دوره آموزشی به این شکل اتفاقی است که برای نخستین بار می افتد، چه شد که به فکر برگزاری کاتینو افتادید؟

یکی از اولین برنامه های ما بعد از تغییر مدیریت باشگاه، بازشناسی نقاط قوت و ضعف هر واحد بود و طبیعتاً این بررسی جزئی در گروه کات هم رخ داد. یکی از نقاط ضعف کات روش ورود فیلم سازان به کات بود و شرایط جوری بود که عموم کسانی که به طور جدی در آن نقش آفرینی می کردند 27سال به بالا بودند و این موضوع مزایا و معایبی داشت. یکی از آسیب های این موضوع این بود که جنبه تربیتی کات ضربه می خورد، چرا که خمیر مایه افراد در آن سن و سال تقریبا شکل گرفته و سنین پایین تر برای تربیت مستعدتر است و شرایط بهتری دارد. برای همین هم به این نتیجه رسیدیم که در دوره تازه باشگاه میانگین سنی ورودی های کات را پایین بیاوریم. درواقع هدف اصلی طرح کاتینو پایین آوردن سن ورودی های کات برای بالا بردن ظرفیت تربیتی آن بود. راهکارهای پیشنهادی این موضوع هم چند طرح بود که در میان آنها با پیشنهاد آقای خواجه درگی و بررسی هایی که شد، به پروژه کاتینو رسیدیم تا راه ورود رده سنی 17 تا 23 سال به باشگاه هموارتر شود.

اعتماد به نسل جوان و حتی نوجوان ریسک بسیار بالایی دارد، از این که در این طرح سراغ نوجوانان و جوانان رفتید، هراس نداشتید؟

در واقع نه، اگر می خواهیم کار تربیتی بکنیم باید تمرکزمان را روی کسانی بگذاریم که سنین پایین تری دارند. طبعا کار تربیتی در سنین پایین تر مفیدتر و مؤثرتر است. در واقع مهم ترین دلیل ایجاد کاتینو تربیت نسل فیلم ساز متعهد برای سال های آینده است که این فرآیند در سنین پایین تر شروع شده و آنها برای ورود به عرصه فیلمسازی مهیا شوند.

شرایط کرونا این دوره ها را دچار مشکل نکرد؟

طبیعتا ما هم مثل تمام اتفاقات دیگر اسیر چالش های کرونایی بودیم. طرح باید در زمان 1399 شروع و تمام می شد یعنی قرار بود در شهریور این طرح شروع شود و در آذر یا دی به پایان برسد اما چون مبنای این طرح حضور هنرجوها بود شیوع بیماری کرونا وضع را تغییر داد. مهر سال گذشته انتشار فراخوان و جمع آوری اطلاعات و بررسی آثار متقاضیان شروع شد اما به واسطه پیک دوم کرونا طرح کاتینو با کمی تأخیر در آبان شروع به کار کرد و در پیک سوم هم تعطیلی دو هفته ای کلاس ها را تجربه کردیم و به این دلیل کلاس های نظری دوره به جای دی در اسفند به پایان رسید. در حال حاضر بچه ها در مرحله ای هستند که پروژه های تولیدی خود را شروع کنند.

یعنی همان بچه ها پشت دوربین قرار می گیرند؟

بله. تفاوت این دوره با کلاس های آموزشی معمول، این است که پیوست عملی دارد. یعنی بچه ها بعد از دوره های نظری، طرح فیلمنامه کوتاه می نویسند و بعد از آن که این طرح ها با حضور مربی های دوره (که از فیلمسازان جوان باشگاه هستند) تقویت شد و سر و شکل استاندارد پیدا کرد، تولید می شوند. در حال حاضر نزدیک به شش نفر از بچه های کاتینو به طرح فیلمنامه مصوب رسیده اند و تا چند روز دیگر هم تولید کار های کوتاه خود را شروع می کنند.

بازخوردهایی که از سوی هنرجویان کاتینو دریافت کرده اید چطور بوده؟

البته در این بخش استادان کاتینو که دائم با بچه ها همراه بوده اند بهتر از من می توانند به واکنش های هنرجویان اشاره کنند، ولی تا آنجا که من در یکی دو جلسه ای که با بچه ها داشتم دیده ام، هم شاد هستند که دارند در باشگاه چنین دوره ای را می گذرانند و هم به نظرم حس می کنند در این مجموعه به هدف شان نزدیک ترند و برای رسیدن به هدف های بزرگ شان با اطمینان بیشتری قدم برمی دارند. از طرفی هم سعی کرده ایم آموزش ها در یک فضای محبت آمیز پیش برود تا این دوره با کلاس های مدرسه تفاوت های معناداری برای هنرجویان داشته باشد. ممکن است بعضی مواقع بچه ها با هم بازی کنند یا دورهمی داشته باشند و اتفاقاتی از این دست. به گمانم در این دو حوزه موفقیت لازم را به دست آورده ایم اما این که آموزش ها چقدر توانسته به انتقال تجربه و آموزش مهارت های کیفی منجر شود را باید زمان معین کند.

شما در دوره کاتینو با بچه های دهه هشتادی همراه بوده اید. به نظرتان آینده این نسل در فیلمسازی چطور خواهد بود؟

برنامه ریزی ما در کاتینو این بود که فرآیند تربیتی بچه ها به فیلمسازهای سال 1401 و 1402 منجر شود. ولی واقعیت این است که بچه های دهه 80 بسیار پرانرژی هستند و نسبت به نسل های قبل باشگاه انگیزه بیشتری دارند، فرم را بیشتر می شناسند و نسبت به بسکمک از بچه های قدیمی تر باشگاه توانمندتر هستند، چرا که بیشتر فیلم دیده اند، با سینمای دنیا آشنا هستند و به دلیل فضای مجازی با تجهیزات روز سینمای دنیا هم آشناترند. فضای تربیتی و رشد دوستان دهه 50 و 60 کاملا با این بچه ها فرق دارد اما من فکر می کنم دوره اول کاتینو در سال 1402 به ثمر می رسد و خیلی امیدوارم با بچه های این دوره بتوانیم در سال های بعد 3-2 فیلم سینمایی تولید کنیم.

برنامه ای هم برای ادامه کاتینو دارید؟

بله، استقبال از کاتینو بسیار زیاد بود و ما تنها توانستیم پذیرای بخشی از متقاضیان باشیم. برنامه ریزی هایی هم برای ادامه این فضای تربیتی داریم و ان شاءا... این دوره ادامه خواهد داشت. این جهت آینده باشگاه خواهد بود و فیلمسازهای نسل 3 و 4 باشگاه از بین همین بچه ها خواهند بود و ان شاءا... بعضی از این بچه ها را در سال های 1402 و 1403 به نام کارگردان در جشنواره فیلم فجر می توانیم ببینیم.

بازخورد اهالی رسانه نسبت به این طرح چگونه بود؟

برادران من در حوزه هنری به خصوص مدیران مجموعه از ابتدا نگاه ویژه ای به این موضوع داشتند و دائم پیگیر آن بودند. حتی مدیرانی که در حوزه فیلمسازی نبودند هم کنجکاو بودند درباره کم و کیف دوره بدانند و این جهت تازه خیلی برایشان مجذوب کننده بود اما مدیران خارج از حوزه هنری که در فضای رسانه ای با این دوره آشنا شده بودند هم دائم از ما پیگیر هستند و می پرسند طرح شما به کجا رسید که این نشان می دهد کاتینو از منظر بیرونی خیلی مجذوب کنندهیت ایجاد کرده است.

به طور کلی این طرح ها چقدر در آینده سینمای ایران تأثیر می گذارد؟

آینده سینما در اختیار این نسل است. باشگاه فیلم سوره مبنایش تربیت نیرو است و این موضوع در شعار ما یعنی ساختن آدم ها از ساختن فیلم ها مهم تر است بروز یافته است. در واقع سینمای ما به بن بست رسیده و اصلا هدف باشگاه این بود که یک نسل تازه را به بدنه سینما اضافه کند و کاتینو هم بر این مبنا شکل گرفت. فکر می کنم با توجه به سن و انگیزه بچه ها و جسارت شان به نظر می رسد اگر بتوانیم جهت را ادامه دهیم در یک فرایند 10 ساله، سینمای ایران از رهگذر این فرایند تربیتی صاحب چندین فیلمساز متعهد و متخصص خواهد شد.

گروه ادبیات و هنر / روزنامه خبرنگاران