آموزش نکات کلیدی و کاربردی برای پرورش و نگهداری از گیاه مرزنگوش - کولو

چگونه مرزنگوش را پرورش دهیم و از آن مراقبت کنیم

مرزنگوش به عنوان یک گیاه علفی دو ساله شناخته می گردد. طعم آن به گونه ای است که در چاشنی ها و به عنوان مواد اصلی در پیتزا، سس های پاستا، غذاهای یونانی و مکزیکی استفاده می گردد. معمولاً در بهار کاشته می گردد، به سرعت رشد می نماید و به محض رشد می توان از آن استفاده کرد. تحقیقات نشان داده اند که روغن های آن حاوی آنتی اکسیدان هایی هستند که ممکن است فواید سلامتی بالقوه ای داشته باشند.

مرزنگوش به صورت یک گل زمینی آغاز می گردد، اما می تواند به راحتی قد آن بلند می گردد. برگ های آن معمولاً بیضی شکل، سبز تیره، گاهی کرک دار و به صورت جفت در امتداد ساقه ها قرار دارند. این گیاه می تواند دارای بوی قوی و تند و شبیه یونجه و نعناع باشد. توجه داشته باشید که مرزنگوش برای حیوانات خانگی سمی است، بنابراین مراقب باشید که آن را کجا بکارید.

چگونه مرزنگوش بکاریم؟

برای پاسخ به سوال چگونه مرزنگوش بکاریم؟ بابد به سه آیتم مهم توجه کنیم:

زمان کاشت

مرزنگوش را در بهار، پس از انتها خطر فصل یخبندان بکارید. بعلاوه می توانید حدود شش تا ده هفته قبل از آخرین یخبندان بهاره منطقه خود، بذرها یا قلمه ها را در محیط داخلی آغاز به کاشتن کنید. دمای خاک فضای باز برای کاشت باید حداقل 15 درجه سانتی گراد باشد.

انتخاب محل کاشت

مرزنگوش یک گیاه مدیترانه ای است که در آفتاب کامل و خاک فقیر تا میانه با زهکشی خوب رشد می نماید. خاک غنی می تواند تندی گیاه را کاهش دهد. بنابراین، مرزنگوش انتخاب خوبی برای منطقه ها آفتابی با خاک ضعیف است که برای بسیاری از گیاهان دیگر مناسب نیست. مطمئن شوید که خیلی نزدیک به گیاهان بلندتر که برگ می دهند و سایه مرزنگوش را می گیرند، قرار نگرفته باشد.

فاصله، عمق و تکیه گاه

فاصله ردیف های گیاهان مرزنگوش باید 50 تا 60 سانتی متر و فاصله بوته ها را از هم حدودا 20 تا 25 سانتی متر باشد. بذرها باید کمی در خاک فشار داده شوند و برای جوانه زنی به نور نیاز دارند. گیاهان نهالستانی باید در همان عمقی که در ظرف خود رشد می کردند کاشته شوند.

مراقبت از گیاه مرزنگوش

برای مراقبت بهتر از گیاه مرزنگوش باید به نکات ضروری نگهداری از هر گیاهی توجه کنید. در اینجا مهم ترین موارد را لیست نموده ایم:

نور

بیشتر انواع مرزنگوش به آفتاب کامل نیاز دارند، یعنی حداقل شش ساعت نور مستقیم خورشید در بیشتر روزها. با این حال، بعضی از انواع، از جمله مرزنگوش طلایی، ترجیح می دهند کمی سایه از نور شدید خورشید داشته باشند تا از سوختن برگ هایشان جلوگیری گردد.

خاک

یک خاک لومی شنی برای رشد مرزنگوش ایده آل است. اگر خاک مرطوب و حاوی مواد آلی باشد، مرزنگوش به خوبی خاک خشک، سبک و با زهکشی خوب عمل نخواهد کرد. بعلاوه، pH خاک کمی اسیدی تا خنثی برترین است.

آب

مرزنگوش فقط به حدود یک اینچ آب در هفته نیاز دارد و خشکی میانه را تحمل می نماید. اجازه دهید خاک بین آبیاری ها خشک گردد، زیرا آبیاری بیش از حد می تواند باعث پوسیدگی ریشه و سایر مسائل گردد.

دما و رطوبت

بسته به نوع آن، مرزنگوش می تواند دمای گرم و حتی دمای بسیار سرد را تحمل کند. البته همانطور که پیشتر گفته شد برای کاشت به دمای حداقل 15 درجه سانتی گراد نیاز دارد. ه طور کلی رطوبت بالا را دوست ندارد و باید در آب و هوای مرطوب دارای زهکشی تیز خاک و گردش هوای خوب باشد.

کود

مرزنگوش معمولاً به کوددهی نیاز ندارد، زیرا می تواند در خاک فقیر رشد کند. با این حال، مقادیر زیادی از مواد مغذی مانند نیتروژن می تواند طعم گیاه را تغییر دهد.

گرده افشانی

مرزنگوش یک گیاه عالی است که گرده افشان های مفید را به باغ شما جذب می نماید. زنبورها و حشرات دیگر به گرده افشانی گل های کوچک آن یاری می نمایند.

انواع مرزنگوش

مرزنگوش بومی آسیای غربی و مدیترانه است. بسیاری از انواع مرزنگوش اغلب به روغن اسانس استخراج می شوند.

تحقیقات نشان می دهند که روغن مرزنگوش دارای خواص ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد قارچی است که دارای فواید زیادی برای سلامتی است.

در اینجا بعضی از رایج ترین انواع مرزنگوش آورده شده است:

• مرزنگوش معمولی: این گونه همان چیزی است که بسیاری از مردم برای پخت و پز استفاده می نمایند.
• مرزنگوش طلایی: این گونه برگ های روشن تر و طعم ملایم تری نسبت به گیاه گونه اصلی دارد. بیشتر به عنوان گیاه زینتی نسبت به گیاه آشپزی محبوب است.
• مرزنگوش یونانی: این گونه نیز معمولاً برای پخت و پز استفاده می گردد و دارای طعم نسبتاً قوی است.

تفاوت مرزنگوش و آویشن

هم مرزنگوش و هم آویشن در شرایط رشد مشابه رشد می نمایند: نور فراوان و خاک نسبتاً خشک. آنها بعلاوه در نگاه اول شبیه به هم هستند. با این حال، برگ های مرزنگوش پهن تر و سبزتر از برگ های آویشن هستند که معمولاً باریک و خاکستری-سبز هستند. مرزنگوش بعلاوه دارای عطر تند و خاکی در مقایسه با عطر سبک تر و گلدارتر آویشن است.

برداشت مرزنگوش

هنگامی که گیاه مرزنگوش شما به ارتفاع 10 تا 12 سانتی متر رسید، می توانید آغاز به برداشت برگ ها کنید. شاخه هایی را که فقط برگ های مورد نیاز برای پخت و پز را دارند، کوتاه کنید و بقیه گیاه را برای ادامه رشد رها کنید. برای جدا کردن برگ ها کافی است انگشتان خود را روی ساقه بکشید تا برگ ها جدا شوند.

خوشمزه ترین برگ های مرزنگوش درست قبل از گلدهی گیاه در تابستان رشد می نمایند. بنابراین، اگر قصد دارید شاخه ها را برای خشک کردن بردارید، این موقع از سال برترین زمان است. اما شما هنوز هم می توانید در هر زمان از فصل رشد، برای پخت و پز یا خشک کردن برگ ها را جدا کنید.

شاخه های تازه را می توان حدود یک هفته در یخچال یا حدود یک سال در فریزر نگهداری کرد. برای خشک کردن، شاخه ها را به صورت وارونه در یک مکان تاریک، خنک و با گردش هوای خوب آویزان کنید. سپس برگ ها را جدا نموده و در ظرف دربسته نگهداری کنید. مرزنگوش خشک، طعم قوی تری نسبت به برگ های تازه دارد و باید برای دو تا سه سال قابل استفاده باشد.

چگونه مرزنگوش را در گلدان پرورش دهیم

مرزنگوش برای رشد در گلدان مناسب است و انتخاب خوبی برای باغچه گیاهان گلدانی در کنار پنجره است. ظروف معمولاً سریع تر از خاک باغ و حیاط خشک می شوند، بنابراین این موضوع می تواند به ایجاد محیط نسبتاً خشک مورد علاقه مرزنگوش یاری کند. مطمئن شوید که ظرفی که انتخاب می کنید دارای سوراخ های زهکشی کافی است. سفال بدون لعاب ایده آل است زیرا اجازه می دهد رطوبت اضافی خاک از دیواره های آن تبخیر گردد.

آیا مرزنگوش به هرس منظم نیاز دارد

مرزنگوش به هرس منظم نوک های در حال رشد آن نیاز دارد. هرس به عادت رشد بوته ای یاری می نماید و از رشد بلند و نامرتب جلوگیری می نماید. بعلاوه هرس منظم می تواند گلدهی را به تأخیر بیندازد، که اگر می خواهید برگ ها برای استفاده آشپزی تا حد امکان خوش طعم باشند، برترین کار است. با رشد گیاه، این عمل هرس کردن باید هفتگی باشد. اگر گیاه بیش از حد چوبی شد، برش ساقه ها به سطح زمین باعث می گردد ساقه های بیشتری از قاعده جوانه بزنند و در نهایت منجر به گیاهی پرپشت تر گردد.

تکثیر مرزنگوش

مرزنگوش برترین تکثیر را از تقسیم یا قلمه دارد. (از آنجایی که گونه های مختلف مرزنگوش می توانند با هم گرده افشانی نمایند، ممکن است از بذرهایی که از گیاهان باغی ذخیره می کنید، چیزی که انتظار دارید به دست نیاید.) تقسیم یک گیاه بالغ و گرفتن قلمه ها می تواند به جوانسازی آن یاری کند و منجر به رشد بوته ای تر و برداشت سالم تر گردد. برترین زمان برای تقسیم یک گیاه اوایل بهار یا پاییز است. در اینجا نحوه انجام آن آمده است:

• با احتیاط یک گیاه مرزنگوش بالغ را حفر کنید و گلوله ریشه آن را دست نخورده نگه دارید.
• از یک بیلچه تیز یا حتی انگشتان خود برای تقسیم گلوله ریشه به نصف بهره ببرید. هدف این است که تا حد امکان ریشه ها را از هم جدا کنید تا اینکه آنها را برش دهید.
• هر بخش را در یک محل مناسب بکارید.
• قلمه ها را می توان در هر زمانی که گیاه در حال رشد فعال است، گرفت، اگرچه بهار و اوایل تابستان برترین زمان است زیرا ساقه ها هنوز سبز و انعطاف پذیر هستند. در اینجا نحوه انجام آن آمده است:
• از قیچی یا قیچی استریل برای برش یک قسمت از یک ساقه سالم بهره ببرید. یک برش مورب درست بالای یک گره برگ ایجاد کنید.
• برگ های روی نیمی از قلمه را جدا کنید.
• آن را در یک ظرف آب در یک مکان گرم و روشن اما دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که برگ ها بالای آب باقی می مانند.
• هر چند روز یکبار آب را تازه کنید. باید حدود یک هفته بعد ریشه ها ظاهر شوند. چند هفته صبر کنید تا شبکه خوبی از ریشه ها تشکیل گردد قبل از کاشت قلمه.

چگونه مرزنگوش را از بذر پرورش دهیم

از بذرهای یک شرکت بذر تجاری بهره ببرید تا اطمینان حاصل کنید که گیاه مطابق با نوع انتخابی شما رشد می نماید. از مخلوط آغاز بذر در یک ظرف کوچک بهره ببرید و آن را مرطوب اما نه خیس نگه دارید. بذرهای مرزنگوش را خیلی کم با خاک بپوشانید زیرا برای جوانه زنی به نور نیاز دارند. ظرف را در یک مکان گرم و در نور روشن و غیر مستقیم قرار دهید. قبل از کاشت نهال ها در خارج از خانه، آنها را سخت کنید. جوانه زنی باید ظرف یک هفته اتفاق بیفتد.

تعویض گلدان مرزنگوش

برای مرزنگوش گلدانی، می توانید از هر مخلوط گلدانی با زهکشی خوب و همه منظوره بهره ببرید. در نظر بگیرید که آن را با شن یا پرلیت مخلوط کنید تا زهکشی را بهبود بخشید. معمولاً ایده خوبی است که هر چند سال یکبار یک گیاه مرزنگوش بالغ را دوباره گلدان کنید و آن را در صورت لزوم تقسیم کنید تا اطمینان حاصل گردد که نور به همه قسمت های گیاه می رسد.

چند نکته دیگر هم باید درباره مرزنگوش بدانید. یکی از آنها زمستان گذرانی است. مرزنگوش معمولاً فقط در منطقه ها سردتر به نگهداری زمستانی نیاز دارد، اما حتماً الزامات رشد نوع خاص خود را آنالیز کنید. در آب و هوای سرد زمستانی، ساقه های گیاه مرزنگوش را پس از اولین یخبندان که شاخ و برگ را از بین می برد، کوتاه کنید. یک چتر کوتاه از ساقه ها را برای محافظت از گلوله ریشه باقی بگذارید.

آفات و بیماری های رایج این گیاه یکی از نکات دیگر است که باید حتما به آن توجه کنید. آفات و بیماری های کمی گیاهان مرزنگوش را آزار می دهند. با این حال، مراقب کنه های عنکبوتی و شته ها روی شاخ و برگ باشید. بعلاوه، گیاه را از نظر علائم پوسیدگی ریشه و سایر بیماری های قارچی که می توانند در خاک های مرطوب ایجاد شوند، آنالیز کنید. اصلاح شرایط رشد گیاه مرزنگوش اغلب می تواند به حل مسائل جزئی آفات و بیماری ها یاری کند.

یک نکته دیگر درباره این گیاه وجود دارد که ممکن است برای شما جالب باشد. مرزنگوش را در باغچه سبزیجات به عنوان همراه کلم گل، خیار، کاهو، بروکلی و کدو سبز بکارید. عطر قوی آن می تواند به دفع بعضی آفات مانند سوسک های خیار، کرم های کلم و شته ها یاری کند.

کلام آخر

پرورش مرزنگوش می تواند یک تفریح جالب و گاهی فراتر از آن و به عنوان یک کسب و کار باشد. این کار مانند هر کار دیگری که با گل و گیاه مرتبط است موجب می گردد که شما به آرامش رسیده و حال و احوال روحی بهتری هم داشته باشید.

منبع: thespruce