بازگشت خاص فنلاندی ها: چرا نوکیا هیچ پرچمداری در بازار ندارد؟! - کولو

بیشتر از دو سال است که برند فنلاندی نوکیا به عنوان تولیدکننده ای که از چند سال پیش بازگشت شکوهمندانه ای به بازار تلفن های هوشمند داشته و تصمیم گرفته محصولات اندرویدی را هم به بازار عرضه کند، هیچ محصول پرچمدار قدرتمندی معرفی نکرده است. اما دلیل این استراتژی متفاوت نوکیا چیست؟

بیشتر از پانزده سال پیش، نوکیا بهترین و محبوب ترین تولیدکننده تلفن های همراه در سراسر جهان بود. آن ها با تولید مجموعه ای متنوع از تلفن های کاربردی و باکیفیت اجازه نفس کشیدن به هیچکدام از رقبای خود نمی دادند و به نظر نمی رسید که امپراطوری جذاب فنلاندی ها به این زودی ها به خاتمه برسد.

اما با آغاز دهه 2010 میلادی و ظهور سیستم عامل جدیدی به نام اندروید، شرایط برای همواره تغییر کرد. در شرایطی که تا پیش از آن هم رقیب نوظهوری به نام آیفون با سیستم عامل آی اواس به چالشی عظیم برای تلفن های همراه نوکیا تبدیل شده بود، تلفن های اندرویدی به خونخوارترین قاتل موبایل های نوکیا تبدیل شدند.

برند فنلاندی نوکیا که از اواخر دهه 1960 میلادی به تولید تلفن های همراه مشغول شده بود و از اواخر دهه 1990 میلادی تا سال های خاتمهی دهه 2000 میلادی تولیدکننده پیشرو موبایل های کاربردی لقب می گرفت در نهایت پیشنهاد همکاری با گوگل برای تولید تلفن های هوشمند اندرویدی را نپذیرفت و ترجیح داد به توسعه تلفن های هوشمند شخصی اش که مبتنی بر سیستم عامل سیمبین بودند، ادامه دهد.

مشتری های تلفن های نوظهور بازار که از جذابیت محصولات برند هایی مانند سامسونگ، سونی، اچ تی سی و الجی به وجد آمده بودند، علاقه ای به خرید تلفن های بی امکانات نوکیا نداشتند. به همین دلیل نوکیا آهسته آهسته از بازار تلفن های همراه کنار رفت و سهم عظیمش را در اختیار رقبای قدرتمندشده قرار داد.

شرایط شرکت فنلاندی به حدی اسفناک شده بود که سهامداران از عقب ماندن برندی که صاحب آن حساب می شدند به ستوه آمده بودند.

در نتیجه بخش موبایل نوکیا با قراردادی به ارزش 8 میلیارد و 400 میلیون یورو به شرکت مایکروسافت فروخته شد. این واگذاری عظیم باعث افزایش 45 درصدی سهام شرکت نوکیا شده بود، اما تضمینی برای رسیدن به روز های روشن نبود.

براساس قراردادی که در آوریل 2014 نهایی شد، بخش موبایل نوکیا کاملا در اختیار مایکروسافت قرار گرفت تا شرکت آمریکایی از برند شناخته شده این تولیدکننده فنلاندی برای ساخت محصولات مبتنی بر سیستم عامل ویندوزفون استفاده کند.

به همین دلیل نوکیا با وجود کنارگذاشتن سیستم عامل بی فایده سیمبین هنوز هم علاقه ای به استفاده از سیستم عامل اندروید پیدا نکرده بود. محصولات جدید نوکیا از سری لومیا معرفی شدند که با سیستم عامل ویندوزفون کار می کردند.

اگرچه به نظر می رسید که نوکیا در تلاش است تا سهم بیشتری از بازار تلفن های هوشمند پیدا کند، اما این تلاش ها بی فایده به نظر می رسید. چراکه اکثریت کاربران علاقه ای به استفاده از تلفن های مبتنی بر ویندوزفون نداشتند و خرید آیفون های اپل یا محصولات مبتنی بر اندروید را ترجیح می دادند.

در شرایطی که بخش موبایل نوکیا به مایکروسافت واگذار شده بود، شرکت فنلاندی هنوز توانایی آن را داشت که به توسعه محصولات همراه مشغول باشد.

نوکیا که اعلام کرده بود با واگذاری بخش موبایل به مایکروسافت تمرکزش را روی خدمات نرم افزاری و مخابراتی قرار داده است در نهایت تصمیم گرفت یک تبلت منحصربه فرد به بازار عرضه کند. آن ها در نوامبر 2014 از تبلت N1 رونمایی کردند.

این تبلت 318 گرمی به آخرین اندروید 5 مجهز شده بود و ضخامتی 6.9 میلی متری داشت. نوکیا N1 که با قیمتی حدود 250 دلار ابتدا در چین عرضه شد به شدت مورد توجه کاربران قرار گرفت. به همین دلیل برند فنلاندی پیروز شد در همان ثانیه های نخست پیش فروش تبلت محبوبش بیشتر از 20هزار واحد از آن به فروش برساند.

اما پیش از آن که نوکیا به بازار تبلت ها وارد شود، مایکروسافت هم پذیرفته بود که آینده ای که بسیاری از شرکت های رقیب سال ها پیش ساخته بودند به سیستم عامل اندروید تعلق دارد؛ بنابراین تلفن هوشمند نوکیا X را معرفی کردند.

این تلفن هوشمند که در تابستان 2014 معرفی شده بود، نخستین تلفن هوشمند اندرویدی نوکیا بود که شباهت های جالبی با تلفن های هوشمند مبتنی بر ویندوزفون نوکیا هم داشت. حتی رابط کاربری اندرویدی که برای نوکیا X و نسل های پس از آن در نظر گرفته شده بود هم شباهت های بحث برانگیزی با رابط کاربری ویندوزفون داشت.

مایکروسافت پذیرفته بود که آینده روشنی برای تلفن های هوشمند نوکیا نمی بیند و به همین دلیل تصمیم گرفت تا این مجموعه را به فروش برساند.

آن ها در ماه های خاتمهی سال 2014 از آخرین تلفن های هوشمند مبتنی بر ویندوزفون نوکیا هم رونمایی کردند و در ادامه پذیرفتند که نه تنها نوکیا بلکه سیستم عامل فراموش شده ویندوزفون را هم فراموش کنند. نوکیا پس از اینکه از سال 2014 تا 2017 حدود 10 تلفن ساده رونمایی کرد در نهایت وارد جهانی سیستم عامل اندروید شد.

گروهی از مدیران، کارمندان و اعضای بخش های مختلف نوکیا موبایل که پیش از واگذاری این مجموعه به مایکروسافت همکاری می کردند در نهایت تصمیم گرفتند در سال 2016 شرکت جدیدی به نام HMD تاسیس کنند که تنها یک هدف داشت؛ بازگشت عظمت به تلفن های همراه نوکیا.

آن ها در سال 2017 پیروز شدند حق تولید محصولات تلفن همراه شرکتی که روزگاری در آن کار می کردند را تصاحب کنند و به تولید محصولات اندرویدی مشغول شوند.

با این حال باید بدانید که شرکت اصلی نوکیا هیچ ارتباطی با تلفن های هوشمند این شرکت ندارد و تنها یکی از کنندگان آن حق حضور در هیئت مدیره مجموعه HMD را پیدا کرده است. کارخانه های فاکسکان هم که به دلیل ساخت محصولات اپل به شهرت دست پیدا کرده اند، سهمی از تولیدات نوکیا دارند.

نوکیا در فوریه 2017 از نخستین تلفن هوشمند اندرویدی در دوران مدیریت شرکت HMD رونمایی کرد که Nokia 3 نام داشت. پس از آن نوکیا به معرفی محصولات دیگری پرداخت تا طیف عظیمی از محصولات دوست داشتنی را در اختیار کاربران قرار دهد.

تلاش های شرکت HMD به مرور زمان نتیجه داد و به همین دلیل شرکت فنلاندی تازه تاسیس در سال 2018 اعلام کرد که در دو سال گذشته 70 میلیون دستگاه تلفن همراه فروخته است! شاید جالب باشد بدانید که 56 میلیون دستگاه از این فروش خیره کننده توسط افراد بالای 32 سال خریداری شده که نشان می دهد نوکیا در جذب دوباره مشتری های وفادارش پیروز عمل کرده و می تواند به همین استراتژی ادامه دهد.

در شرایطی که نوکیا برای سال ها از همکاری با گوگل برای استفاده از سیستم عامل اندروید اجتناب می کرد، شرکت HMD اعلام کرد که همه محصولات جدید نوکیا تحت تاثیر پروژه اندروید گو به بازار عرضه می شوند. اندروید گو نام پروژه ای است که گوگل آن را برای عرضه اندروید به محصولات پایین رده و ارزان قیمت ایجاد کرده بود.

در پروژه گو بروزرسانی تلفن های هوشمند ارزان قیمت که سخت افزار ضعیفی دارند توسط گوگل انجام می شد. به همین دلیل محصولاتی که زیر سایه پروژه گو رونمایی می شدند باید با هماهنگی کامل گوگل به بازار ها راه پیدا می کردند.

بخش قابل توجهی از نسل نخست محصولات اندرویدی نوکیا در دوران HMD با پروژه گو رونمایی شدند. اما گوگل پس از مدتی پذیرفت که مدیریت پروژه گو سخت به نظر می رسد و به همین دلیل از پروژه اندروید وان رونمایی کرد. در پروژه وان محصولات اندرویدی با خام ترین و خالص ترین نسخه سیستم عامل اندروید عرضه می شدند، اما بروزرسانی و مدیریت نرم افزاری آن ها برعهده گوگل نبود.

تلفن های هوشمند نوکیا از سال 2018 تا امروز تحت نظر پروژه وان عرضه می شوند. در شرایطی مشابه با پروژه گو در پروژه وان هم بروزرسانی های طولانی مدت اهمیت ویژه ای دارد.

تولیدات تلفن هوشمند نوکیا از سال 2017 تا امروز زیر سایه دو پروژه گو و وان دنبال شده و اگرچه نقدها بسیاری به رابط کاربری بیش از حد ساده محصولات نوکیا وارد بوده، اما عظیمترین انتقادی که این روز ها به استراتژی نوکیا در بازار موبایل وارد می شود به موضوع دیگری ارتباط دارد.

تلفن هوشمند Nokia 9 به عنوان نخستین نسل از سری نهم محصولات اندرویدی نوکیا در فوریه 2019 معرفی شد و پس از آن دیگر محصول جدیدی از این مجموعه معرفی نشد.

به عبارت دیگر، تلفن Nokia 9 از فوریه 2019 تا امروز تنها پرچمدار نوکیا بوده و که در کنگره جهانی موبایل 2019 معرفی شد. در حالی که بیشتر از دو سال از معرفی نخستین نسل سری نهم تلفن های هوشمند نوکیا می گذرد و بسیاری از رقبای قدرتمند در این مدت حداقل دو پرچمدار به بازار عرضه کرده اند، نوکیا هنوز نسل جدیدی برای پرچمدارانش معرفی نکرده است.

به همین دلیل به نظر می رسد که برند فنلاندی برنامه مشخصی برای توسعه محصولات گران قیمت ندارد. آن هم دقیقا در شرایطی که تمرکز ویژه ای روی محصولات پایین رده و میان رده دارد.

به نظر نمی رسید که نوکیا تصمیم داشته باشد برای دو سال هیچ پرچمداری به بازار عرضه نکند. شرایط برای معرفی یک پرچمدار هرگز برای نوکیا فراهم نشده بوده و دلیل اصلی غیبت یک پرچمدار از سوی شرکت فنلاندی هم همین نکته بسیار مهم است.

در شرایطی که همواره شایعات بسیاری پیرامون معرفی مدل هایی مانند Nokia 9.1 و Nokia 9.2 مطرح شده بود، نوکیا در نهایت تصمیم گرفت مدت بیشتری برای معرفی یک پرچمدار صبر کند. شایعات نشان می داد که جدیدترین پرچم دار این شرکت در سال 2019 عرضه می شود، اما این تاریخ به سه ماهه دوم سال 2020 تغییر پیدا کرد.

در ادامه شایعاتی به گوش می رسید که تاریخ احتاقتصادی معرفی این تلفن هوشمند قدرتمند را پاییز 2020 اعلام می کرد، اما در نهایت سال 2020 هم به خاتمه رسید و پرچمدار جدید نوکیا از راه نرسید.

شیوع ویروس کرونا، هزینه بالای تولید یک پرچمدار و فروش قابل قبول میان رده های نوکیا این شرکت فنلاندی را از ارائه یک پرچمدار قدرتمند منع می کند. یکی از مدیران اصلی شرکت HMD که مسئولیت تولید تلفن های هوشمند نوکیا را برعهده دارد در پاسخ به این سوال که چرا نوکیا پس از دو سال علاقه ای به ارائه یک پرچمدار ندارد، گفته بود که این شرکت تمرکزش را روی پرچمداران اقتصادی تر گذشته تا کاربران بیشتری را تحت تاثیر قرار دهد.

دو تلفن هوشمند Nokia 8.1 و Nokia 8.3 دو محصول قدرتمند نوکیا در چند سال اخیر بوده اند که اگرچه در رده پرچمداران قرار نمی گیرند، اما قدرتی فراتر از یک میان رده معمولی دارند. ضمن اینکه باید به Nokia 7.2 هم اشاره کرد.

نخستین پرچمدار نوکیا در عصر شرکت HMD تلفن هوشمند کم ایرادی نبود. تلفن Nokia 9 در زمان عرضه با پردازنده اسنپدراگون 845 معرفی شد که در آن دوران پردازنده ای قدیمی و ضعیف برای یک پرچمدار به نظر می رسید.

از سوی دیگر، حسگر اثر انگشت Nokia 9 هم که زیر صفحه نمایش آن قرار داشت بسیار پرایراد ظاهر شده بود و حتی به راحتی هک می شد. اگر تصور می کنید پرچمدار نوکیا فقط در پردازنده و حسگر اثر انگشت ناامیدکننده ظاهر شده باید بدانید که عظیمترین نقطه ضعف این تلفن هوشمند دوربین آن بود.

نوکیا برای Nokia 9 از پنج دوربین اصلی استفاده می کرد. سه دوربین مبتنی بر سنسور سیاه و سفید بودند و دو دوربین سنسور RGB داشتند.

این دوربین ها قرار بود کیفیت عکس های ثبت شده در محیط های کم نور را وارد سطح جدیدی کنند تا عمق میدان بهتری داشته باشند، اما نکته اساسی آن است که نوکیا فراموش کرده بود لنزی از نوع تله فوتو یا اولترا واید برای پرچمدار خود استفاده کند و به همین دلیل تصاویر این تلفن هوشمند چنگی به دل نمی زد.

اما این خاتمه کار نبود. پردازش عکس ها در Nokia 9 با سرعت بسیار پایینی انجام می شد و در یک مورد باورنکردنی حتی کیفیت تصاویری که در یک تنظیمات ثابت ثبت می شدند هم قابل اندازه گیری نبود! به نظر می رسد که تجربیات تلخ Nokia 9 به شرکت فنلاندی ثابت کرده که باید احتیاط بیشتری برای تولید یک تلفن هوشمند پرچمدار به خرج دهد. با این حال انتظار می رود که نسل جدید پرچمدار نوکیا در سال 2021 معرفی شود.