مزایا و کاربردهای حیوانات شبیه سازی شده پژوهشگاه رویان - کولو

طی دو دهه ابتدایی فعالیت رویان، با افزودن مرکز تحقیقات علوم سلولی و مرکز تحقیقات پزشکی فراوری مثل، پژوهشکده رویان به پژوهشگاه رویان ارتقا یافت. اکنون پژوهشگاه رویان 3 پژوهشکده را در بر می گیرد.

پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی رویان برای آزمایش یافته های حوزه سلول بنیادی بر حیوانات آزمایشگاهی و کارآزمایی بالینی، پژوهشکده پزشکی فراوری مثل رویان برای فعالیت های پژوهشی و درمانی بر افزایش باروری و سلامت جنین و پژوهشکده زیست فناوری با هدف تمرکز بر فراوری دام و محصولات زیست فناوری در حوزه دامپروری سه گروه اصلی پژوهشی رویان هستند.

پژوهشگاه رویان همچنین میزبان دو مرکز اصلی خدمات تخصصی و چند مرکز درمانی دیگر نظیر کلینیک قلب، مرکز درمان ناباروری و مرکز سلول درمانی است.

مرکز درمان ناباروری در واقع مسئول اولین مأموریت پژوهشگاه است و کلینیک تخصصی زنان، کلینیک تخصصی زنان، کلینیک تخصصی مردان، کلینیک مشاوره بارداری، کلینیک مشاوره ژنتیک، آزمایشگاه جنین شناسی، مرکز تصویربرداری تخصصی، اتاق عمل و واحد مددکاری را شامل می گردد.

مرکز سلول درمانی در حوزه طب بازساختی فعالیت می نماید. طب بازساختی شامل حوزه هایی نظیر سلول درمانی، ژن درمانی، مهندسی بافت و درمان با سلول های بنیادی با هدف بازسازی و ترمیم بافت های از دست رفته است.

یکی از پیچیده ترین فناوری های زیستی که هم اکنون نیز کشورهای معدودی در جهان به آن دست یافته اند، شبیه سازی حیوانات است و می توان گفت یکی از بزرگترین و پررنگ ترین دستاوردهای رویان شبیه سازی پیروز حیوانات است.

رویان در نیمه دوم دهه 80 با شبیه سازی اولین گوسفند (1385)، اولین بز (1388) و اولین گوساله (1388) نام خود را در جهان بر سر زبان ها انداخت؛ چرا که ایران اولین کشوری بود که در خاورمیانه به این فناوری دست یافت.

دالی، اولین گوسفند شبیه سازی شده در جهان در تابستان 1375 به دنیا آمد و ایران با یک دهه تأخیر این فناوری را به دست آورد. رویانا (گوسفند)، حنا (بز)، بُنیانا (گوساله)، شنگول و منگول (بز)، مارال (قوچ) و … حیواناتی بودند که به شهرتی جهانی دست یافتند.

شبیه سازی حیوانات کاربردهای متنوعی دارند که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

تکثیر گونه های در حال انقراض، فراوری داروهای جدید، فراوری گله های دام با ژن اصلاح شده از مزایا و کاربرد حیوانات شبیه سازی شده هستند. با توجه به محدودیت تعداد ماده های بارور در میان گونه های در حال انقراض، می توان جنین این گونه ها را در دل گونه های مشابه شبیه سازی کرد. برای مثال، می توان یوز ایرانی را در رحم شیر ماده شبیه سازی کرد. مارال، یک قوچ وحشی بود که از رحم یک گوسفند به دنیا آمد. ایران پس از سه کشور کره جنوبی، ژاپن و چین، چهارمین کشور آسیایی است که با شبیه سازی، پیروز به فراوری گونه ای در معرض انقراض شده است.

همچنین به یاری شبیه سازی می توان حیوانات تراریخته ای ایجاد کرد که می توانند داروهای نوترکیب را فراوری نمایند. برای مثال می توان حیواناتی فراوری کرد که شیرشان حاوی فاکتور انعقاد برای بیماران هموفیلی، یا انسولین برای درمان دیابت باشد. شنگول و منگول با این هدف به جهان آمدند.

فراوری گله های دام با ژن اصلاح شده از دیگر مزایای حیوانات شبیه سازی هستند که به یاری این روش می توان بهترین خصوصیات نژادی را در حیوانات ایجاد کرد. برای مثال می توان یک گله بز با شیردهی بسیار زیادی فراوری کرد و هم اکنون رویان دستاوردهای ارزنده ای در این زمینه داشته است.

پژوهشگاه رویان در حوزه های متعددی بر لبه های علم حرکت می نماید و تاکنون دهها هزار زوج ایرانی در کنار بیماران سرطانی، مبتلایان به عارضه های قلبی، پوستی و … از خدمات این مرکز بهره جسته اند. با پیشتازی این پژوهشگاه در پژوهش های سلول های بنیادی، ایران امروز به صندلی دوم در حوزه سلول های بنیادی دست یافته است.