پرستارانی که در وزارت بهداشت دیده نمی شوند، از سختی های دوران تحصیل تا آینده کاری پرستاران در سایه پزشکان - کولو

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرنگاران، یاسمن کربلایی- بیشتر از دو ماه از روز های کرونایی کشور ما می گذرد. کرونا باعث شد بیش از هر زمان دیگری جامعه متوجه اهمیت و تلاش کادر درمانی کشور شود و ازخودگذشتگی این قشر همگان را به تحسین واداشت. در واقعیت جامعه درمانی، همیشه سخن از تلاش کادر پزشکی و ازخودگذشتگی آن ها بوده است، اما قشر دیگری که اهمیتی برابر و یا شاید بیشتر دراین بین دارند، قشر پرستاران هستند.

پرستاران دوشادوش پزشکان و متخصصین برای بهبود حال بیماران تلاش می کنند. این همراهی ها همراه با همه ناملایمت هایی که گا ها از طرف بیماران یا بقیه کادردرمان رخ می دهد، کار را سخت تر می کند. خلاصه حرف می شود پرستاران زحمت کشانی هستند با کار بیشتر و مسائلی مضاعف تر.

از علاقه جوانی تا واقعیت پیش رو

اگر در نوجوانی به سلامتی آدم ها و کمک به بهبود حال یک بیمار فکر کرده باشید قطعاً برای تحصیل در رشته پرستاری برنامه ویژه ای داشته اید. چند سالی است که پرستاری جزو رشته های پرطرفدار کنکور به حساب می آید. بماند که برای دانش آموزان رشته تجربی به غیراز سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی که اغلب رؤیای بیش از نیمی از محصلین این رشته است، این روز ها تحصیل در رشته پرستاری هم در دانشگاه های مطرح مراکز استان ها بسیار سخت شده است.

رسیدن به این رؤیا پس از تلاش های بسیار و بعضاً نابرابر برای گذر از غول کنکور بازهم به راحتی دست یافتنی نیست. از بدو ورود به دانشگاه کار ها به درستی و روی اصول فرض شده پیش نمی رود. مخصوصاً اگر شما ساکن شهر های بزرگ یا دانشجوی دانشگاه های معروف تر این کلان شهر ها نباشید!

برای دانشجویان پرستاری کار به مراتب از کادر پرستاران سخت تر است. درواقع در زمان تحصیل به دلیل کادر رسمی نبودن این دانشجویان و کمبود امکانات، آن ها با مسائل مضاعفی دست وپنجه نرم می کنند.

امین یکی از دانشجویان پرستاری در بیمارستان شهرستان رزن است. در گفت گو با او به موارد متعددی از این قبیل مسائل اشاره شد. امین دوران کارآموزی خود را در بیمارستان های شهر قزوین گذرانده است و در این ایام بیش از گله برای مسائل و کمبود ها به دنبال راهی برای خدمت بیشتر به بیماران با برطرف مسائل موجود و حفظ سلامتی دانشجویان است.

به گفته وی در ایام کرونا تقریبا تمام پرسنل از حق کرونا ازلحاظ مالی بهره مند شدند. اما تنها کسانی که از این حقوق بی بهره بودند دانشجویان هستند. علاوه بر آن این دانشجوی پرستاری می گوید به دلیل مشخص نبودن جایگاه دقیق این قشر در کادر درمانی تقریباً دانشجویان جزو آخرین نفراتی هستند که ماسک و گان و تجهیزات لازم این ایام را دریافت می کنند. درحالی که خیلی از آن ها بدون هیچ اجبار و صرفاً برای کمک به هم نوع در این دوران کار می کنند تنها نگران سلامتی خود و آسیب نزدن به سلامتی دیگران هستند.

علاوه بر این مسائل دانشجویانی که برای تحصیل شهریه می پردازند ترم پاییز امسال بیش از یکی دو جلسه سر کلاس نرفته اند و این در حالی است که موظف به پرداخت کل شهریه ترم هستند.

اگر از حق الزحمه ساعتی 5 هزارتومانی تصویب شده برای دانشجویانی که در ایام تحصیل در بیمارستان ها مشغول می شوند، بگذریم می توانیم آن ها را فرزندخوانده های سیستم درمانی کشور بنامیم! یکی از مهم ترین مسائل این هست که دانشجویان کادر درمان و پرستاری دقیقه به چه عنوانی مشغول هستند؟ کار دانشجویی؟ کار نیمه رسمی؟ شاغل رسمی؟

درواقع کار دانشجویی یک ابداع سقط شده است. در سیستم آموزش عالی و به عنوان کار دانشجویی، اینان صرفاً کار می کنند. با این تفاوت که حجم، میزان ساعت، فشار و تخصص لازم برای دانشجویان پرستاری بیشتر از انواع کار های دانشجویی است و ما عملا با کم لطفی و آشفتگی وظایف نسبت به این قشر روبرو هستیم.

از سختی های دوران تحصیل تا آینده کاری

بعد از گذراندن همه روز های فراموش نشده تحصیل بازهم راه همواری برای این شغل پیش رو نیست. به گواهی استاندارد های سلامت دنیا ما به ازای هر تخت بیمارستانی، نیازمند یک الی دو پرستار هستیم و در بخش مراقب های ویژه در کشور های توسعه یافته این رقم به تعداد یک به یک می رسد. این اعداد درحالی بیان می شود که میانگین کادر پرستاری نسبت به تخت های بیمارستانی در ایران 1.02 بوده در حالی که استاندارد وزارت بهداشت 2.5 است. در واقع ما به استاندارد های خودمان هم هنوز نرسیده ایم!

شگفتی در این داستان جایی خودنمایی می کند که ما دچار کمبود پرستار در سیستم درمانی در عین وجود پرستاران بیکار هستیم.

در سال 93 میرزا بیگی، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان نظام پرستاری وقت مدعی شد که: با توجه به جمعیت 75 میلیونی کشور و نیاز هر هزار نفر به 3 پرستار، به تعداد دو و نیم برابر تعداد فعلی پرستار لازم داریم که این میزان با برنامه ریزی در نظام جدید سلامت حل خواهد شد. هم اینک 150 هزار پرستار در مکان های درمانی دولتی و غیردولتی شاغل هستند که در کنار این آمار تعداد 65 هزار دانشجوی رشته پرستاری هم مشغول به تحصیل هستند.

وی همچنین بابیان اینکه ده سال آینده مشکل اشتغالی در بخش پرستاری نداریم بیان می کند مکان های درمانی دولتی و غیردولتی هرلحظه آمادگی جذب پرستاران را در کمتر از سه ساعت را دارند.

اما اکنون بیش از 6 سال از ده سال وعده داده شده می گذرد و همچنان مسائل پرستاران پابرجاست.

به گفته مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت، باید به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت، 50 پرستار فعال باشند حال آنکه تاسال 97 به تعداد تنها 14 پرستار وتا سال 98، به تعداد 19 عدد پرستار دست پیدا کرده ایم و این درحالی است که جمعیت کشور به بیش از80 میلیون نفر رسیده است.

مشخص است که همچنان با تعداد مطلوب موردنظر فاصله داریم.

در سال 96 بود که طرح تربیت پرستار بیمارستانی منجر به اعتراضات دوباره پرستاران و دانشجویان پرستاری و همچنین بازخوانی کمبود های پیش رو شد.

دلیل این طرح تأمین کمبود های جامعه پرستاری مطرح شد و این درحالی است که در سه سال ماقبل آن حدود 22 هزار دانشجوی پرستاری در کشور فارغ التحصیل شده بودند و قبل از آن نیز حدود 30 هزار دانشجوی پرستاری بی کار در کشور حضورداشته اند. این شواهد نشان می دهد مشکل اصلی عدم به کارگیری پرستاران برای اشتغال در بیمارستان ها است نه کمبود نیروی آموزش دیده!

جواب همه پرسش ها و نامعادلات مطرح شده نیازمند وقتی بیش از این هاست، اما در این ایام و در حین تمامی سختی های متحمل شده کادر پرستاری، دیگر جایی برای حقوق چندین ماه عقب افتاده یا کارانه و اضافه کاری های پرداخت نشده، نیست.

همه این معضلات گاهی به دلایل سیاست های وزارت بهداشت و توجه بیشتر سیاست گذاری ها به قشر پزشکان یا فراموشی قشر پرستاران یاد می شود و گاهی هم نوک پیکان به سوی بیمارستان ها و سیستم آموزش عالی است. هرچه باشد برای روز های بحران و به پاس قدردانی از پرستاران و دانشجویان پرستاری باید عزم جدی برای حل این مسائل و کمبود ها با نگاه کارشناسانه و برنامه های مشخص و مدون برای همیشه برطرف شود.