مناقشه انتخاباتی تا چه زمانی ادامه دار می شود؟، روزهای بی سابقه در انتظار آمریکاست؟ - کولو

گروه بین الملل خبرنگاران- دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تا به حال از پذیرش برآوردی که رسانه ها از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا درباره پیروزی جو بایدن در این رقابت اعلام کرده اند خودداری کرده است. او یکبار در توئیتی حتی از اینکه چرا باید رسانه ها نتیجه انتخابات آمریکا را اعلام کنند ابراز تعجب کرده است.

از اظهاراتی که ترامپ، مقام های دولت او و حتی اعضای حزب جمهوری خواه تا به حال مطرح کرده اند اینطور برمی آید که پذیرش شکست دست کم فعلاً در دستور کار ترامپ نیست. روز گذشته (سه شنبه) یکی از مشاوران ستاد انتخاباتی ترامپ گفت که پذیرش شکست جایی در دایره واژگان تیم ترامپ ندارد. علاوه بر او، مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا هم به صراحت تأکید کرد که خبری از انتقال قدرت به تیم جو بایدن نیست. او گفت: قدرت منتقل می شود اما به دولت دوم ترامپ.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و جهان را در کانال تلگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

نه در قانون اساسی و نه در قوانین فدرال آمریکا، اذعان به شکست جزو شرایط لازم برای رسمی شدن نتیجه انتخابات نیست. با وجود این، پذیرش شکست دست کم از 2 لحاظ حائز اهمیت است: اولاً، پذیرش شکست، انتقال مسالمت آمیز قدرت را در تمام بخش های قوه مجریه امکان پذیر می کند و دوم اینکه، مشخص می کند که نامزد بازنده به دنبال تحریک طرفدارانش و توسل به خشونت های خیابانی نیست.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

ترامپ تا به حال با چالش عمده ای از سوی حزب جمهوری خواه روبرو نشده و هیچ نشانه ای حاکی از اینکه بخواهد تا روز تحلیف از موضعش کوتاه بیاید، مشاهده نمی شود. این رفتارها موجب طرح این سئوالات می شود که چالش های حقوقی این انتخابات تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و اگر ترامپ بخواهد بعد از روز تحلیف در کاخ سفید بماند چه اتفاقی می افتد؟

در انتخابات قبلی آمریکا اینکه نامزدها نتیجه انتخابات را به چالش بکشند سابقه داشته، اما هیچ نامزدی تا به حال کار را تا حد امتناع از ترک قدرت کش نداده است؛ رفتارهای ترامپ اما به گونه ای است که موجب می شود بعیدترین گزینه ها هم رویدادهایی ممکن به نظر برسند.

فرض کنیم بایدن پس از شمارش رسمی آرای ایالتی رسماً رئیس جمهور آمریکا اعلام شود و ترامپ بیانیه ای به این توضیح صادر کند: برنده واقعی انتخابات من هستم و چهار سال دیگر در قدرت باقی خواهم ماند. در چنین حالتی، جو بایدن، مراسم تحلیف را برگزار خواهد کرد و سرویس مخفی آمریکا، ترامپ را از کاخ سفید بیرون خواهد کرد.

با وجود این، اگر شکایت های ترامپ به گونه ای باشد که جدال بر سر نتیجه را وارد فرایندهای حقوقی پیچیده و طولانی مدت کند امکان عزل ترامپ از قدرت وجود نخواهد داشت و کسی قدرت خارج کردن او از کاخ سفید نخواهد داشت. در زیر هر یک از این دو حالت بررسی شده اند.

اگر شکایت های ترامپ به نتیجه نرسد

قانون اساسی آمریکا متن صریحی درباره شرایط اتمام دوران ریاست جمهوری یک سیاستمدار و آغاز دوره ریاست جمهوری فرد دیگری دارد. در متن متمم 20 قانون اساسی آمریکا آمده است: دوران ریاست جمهوری رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور عصر بیستمین روز ژانویه به اتمام می رسد و دوران ریاست جمهوری نفر بعد پس از آن اغاز می شود.

در شرایطی که بایدن برنده انتخابات اعلام شود و شکایت های حقوقی ترامپ هم عملاً به سرانجام نرسند جو بایدن روز 20 ژانویه مراسم تحلیف را برگزار خواهد کرد. ترامپ باید قاعدتاً در این مراسم حضور پیدا کند و در صندلی پشت سر بایدن بنشیند. اما اگر ترامپ بخواهد مراسم را از کاخ سفید تماشا کند و در مراسم تحلیف حضور پیدا نکند ابتکار عمل، بعد از این مراسم در دستان جو بایدن خواهد بود.

رئیس جمهور جدید اختیار دارد به سرویس مخفی دستور دهد رئیس جمهور سابقی را که از ترک کاخ سفید امتناع می کند، همانند هر فرد دیگری از کاخ سفید بیرون کند. بنابراین، در حالتی که شکایت ترامپ به سرانجام نرسد و بایدن هم رسماً برنده انتخابات اعلام شود، از 20 ژانویه به بعد ترامپ دیگر رئیس جمهور نیست و جو بایدن، رئیس جمهور جدید خواهد بود.

آیا ارتش آمریکا ممکن است به نفع ترامپ وارد عمل شود؟ مارک میلی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا روز 3 نوامبر این گزینه را رد کرد و گفت: در صورتی که مناقشه ای بر سر انتخابات وجود داشته باشد، طبق قانون، دادگاه ها و کنگره آمریکا ملزم به حل و فصل اختلافات هستند نه ارتش.

اگر شکایت های ترامپ طولانی شود

در شرایط عادی روز 8 دسامبر، آخرین ضرب الاجل حل و فصل مناقشه های انتخاباتی است. مجمع گزینندگان (کالج انتخاباتی) رسماً روز 14 دسامبر به رئیس جمهور جدید رأی می دهد و پس از آن کنگره آمریکا دو هفته قبل از برگزاری مراسم تحلیف (روز 6 ژانویه) نتیجه انتخابات را تأیید می کند.

اگر بعد از ضرب الاجل حل و فصل مناقشه های انتخاباتی، ترامپ و تیم او چالش های حقوقی قدرتمندی را علیه نتایج انتخابات مطرح کرده باشند به نحوی که کنگره نتواند تا روز 6 ژانویه رسماً نتیجه را تأیید کند در این حالت هیچ کس نمی تواند ترامپ را از قدرت عزل کند.

لیندسی کان، کارشناس حقوق انتخاباتی در گفت وگو با پایگاه ووکس گفت: چنانچه رئیس جمهور نتیجه انتخابات را نپذیرد و از قدرت کنار نرود، تا وقتی که نتیجه انتخابات مشخص نشود هیچ کاری نمی تواند انجام دهد. به عبارت دیگر، ترامپ می تواند تا بعد از 20 ژانویه در کاخ سفید باقی بماند.

برای توضیح درباره اینکه چه حالت هایی ممکن است در این شرایط پیش بیاید، اطلاع از تقویم انتخاباتی آمریکا مهم است. در زیر نگاهی به این تقویم انداخته و بعد درباره حالت های مختلفی که ممکن است پیش بیاید توضیح خواهیم داد.

سوم نوامبر 2020: روز انتخابات- در این روز مردم رأی خودشان به گزیننده های رئیس جمهور را خواهند داد. همان طور که در بالا گفته شد در بیشتر ایالت ها نام گزیننده ها در برگه های رأی نیست، با این حال آرایی که مردم به صندوق می اندازند در واقع رأی به این گزیننده ها است.

8 دسامبر 2020: ضرب الاجل حل مناقشات انتخاباتی- همه اختلاف ها بر سر شمارش یا بازشمارش آرا باید تا این تاریخ حل شده باشند.

14 دسامبر 2020: تشکیل جلسه مجمع گزینندگان- گزیننده ها در هر ایالت تشکیل جلسه می دهند و رأی خودشان را برای انتخاب رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور به صندوق می اندازند. هر گزیننده رأیش را روی برگه مخصوص می نویسد و آن را امضا می کند. این برگه ها به افراد مختلفی رسانده می شوند: یک رونوشت از آن برای رئیس سنا فرستاده می شود و همین نسخه است که بعداً شمارش خواهد شد. رونوشت های دیگر این رأی برای وزیر امور خارجه، اداره آرشیو ملی و اسناد و رئیس هیئت قضات ایالتی که جلسه مجمع گزینندگان در آن تشکیل می شود ارسال می شوند.

23 دسامبر 2020: ضرب الاجل دریافت برگه های رأی- رأی گزیننده ها از همه ایالت ها بایستی تا این تاریخ توسط رئیس سنا دریافت شود.

6 ژانویه 2021: شمارش آرای الکترال- کنگره آمریکا جلسه ای با حضور کنندگان مجلس سنا و مجلس کنندگان برای شمارش آرای الکترال تشکیل می دهد.

20 ژانویه 2021: روز تحلیف رئیس جمهور- رئیس جمهور منتخب سوگند یاد کرده و رئیس جمهور ایالات متحده می شود.

در صورتی که نتیجه بازشماری آرا یا مناقشه بر سر انتخابات تا 8 دسامبر مشخص شوند، ایالت ها می توانند گزیننده های خودشان را انتخاب کنند. در این حالت مشخص است که روال کار، بعد از 8 دسامبر تا روز 20 ژانویه ادامه می یابد و اگر بایدن رسماً رئیس جمهور اعلام شود، او روز 20 ژانویه رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.

اما در حالتی که چالش ها بر سر نتیجه بعد از 8 دسامبر ادامه داشته باشند، مشخص پیروز انتخابات وارد سناریوهای بسیار پیچیده و مبهمی خواهند شد. ادوارد فولی، استاد دانشگاه در رشته حقوق در بررسی ای که بر سر این موضوع انجام داده نوشته در چنین شرایطی، ایالت هایی مانند ایالت های کلیدی پنسیلوانیا، کارولینای شمالی، میشیگان و ویسکانسین که فرماندارهای آنها دموکرات است اما مجالس ایالتی آنها در اختیار جمهوری خواهان است ممکن است دو گروه متفاوت گزیننده انتخاب کنند (فرماندارها گزیننده هایی که به بایدن رأی می دهند و مجلس، گزیننده هایی که ترامپ را رئیس جمهور اعلام می کنند.)

در این حالت، رئیس مجلس سنا (یعنی مایک پنس، معاون ترامپ) موظف به حل این مناقشه است. رئیس سنا ممکن است تصمیم بگیرد هر دو دسته این آرای الکترال در ایالت های مذکور را حذف کند و این به معنی ان است که هیچ نامزدی، 270 رأی لازم برای رسیدن به ریاست جمهوری را نخواهد داشت.

در این حالت، اعضای کنگره باید رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور را انتخاب کنند. مجلس کنندگان مسئول انتخاب رئیس جمهور است. فرایند رأی گیری به این صورت است که هیئت کنندگان هر ایالت، یک رأی در اختیار دارند. اگر فردی 26 رأی (از 51 رأی ممکن) بگیرد به عنوا رئیس جمهور انتخاب خواهد شد.

مجلس سنا مسئول انتخاب معاون رئیس جمهور است. در اینجا هر سناتور یک رأی در اختیار دارد و در صورتی که نامزدی 51 رأی به دست بیاورد به عنوان معاون رئیس جمهور انتخاب خواهد شد. در حالت بعیدی که سنا معاون رئیس جمهور را انتخاب کند اما مجلس کنندگان نتواند رئیس جمهور را انتخاب کند، معاون رئیس جمهور وظایف رئیس جمهور را انجام خواهد داد تا زمانی که مناقشات حل شوند.

نتیجه آنکه در صورتی که شکایت های حقوقی ترامپ به اندازه ای مستحکم و متقن باشند که او بتواند اوضاع را تا بعد از 8 دسامبر مبهم و معلق نگاه دارد، مشخص شدن رئیس جمهور آمریکا ممکن است وارد روندهای پیچیده و عجیبی شود که سابقه نداشته است.